Help – Mijn vriend of vriendin zit in vreemdelingendetentie! Wat kan ik doen?

Help! Mijn vriend of vriendin zit in vreemdelingendetentie! Wat kan ik doen?

Dat is schrikken maar na een tijdje ga je bedenken wat je zou kunnen doen. Hieronder enkele tips.

1. Eerst zit je vriend maximaal 6 dagen in een politiecel. De politie zoekt contact met de vreemdelingendienst van de  politie en die vraagt aan de IND wat er moet gebeuren, of hij/zij vrijgelaten moet worden, een meldingsplicht krijgt  of naar vreemdelingendetentie moet en zo ja welke.

2. Hoewel ik daar zelf geen ervaring mee heb, geloof ik dat je in deze eerste 6 dagen niet veel kan doen. Wel kan je met een tas kleren naar het politiebureau gaan en vriendelijk vragen of ze die aan hem willen geven. Of ze de tas  aannemen en of de tas vervolgens ook bij je vriend terecht komt of kwijt raakt, is niet zeker. Maar je zou het kunnen  proberen. Ik zou niet eerst bellen, want dan zeggen ze heel waarschijnlijk ‘nee’ op alles wat je vraagt.  Als je vriend geen telefoonnummer heeft van jou of een andere vriend/kennis die met jou in contact staat, dan zou ik een klein briefje schrijven en de agent achter de balie vriendelijk vragen om dit briefje aan hem te geven. Je kan dan uitleggen dat hij geen telefoonnummers bij zich heeft, zodat hij je helemaal niet kan bereiken.  Het kan zijn dat de politiemedewerker vraagt om het paspoort van je vriend. Dan kan je het beste zeggen dat je dat niet hebt. Ik zou alleen het paspoort brengen als je heel zeker weet dat je vriend dat zelf graag wil. Het kan zijn dat  hij liever het paspoort niet geeft om uitzetting te voorkomen.

3. Stel dat je vriend na tien dagen in vreemdelingendetentie wordt geplaatst. De ervaring leert dat bijna iedereen dan binnen een paar dagen een vriend of familielid belt. Als je eenmaal in detentie zit, krijg je ‘zakgeld’ op een gevangenisbankrekening en met dat geld kan je bellen. Maar dat duurt allemaal even. Maak je geen zorgen, medegevangenen of een vriendelijke bewaker zullen het hem allemaal uitleggen.

4. Een antwoord op de meeste van je vragen kan je vinden op de website van DJI (= Dienst Justitiële Inrichtingen, de  afdeling van het ministerie van Justitie die over de gevangenissen gaat):  https://www.dji.nl/locaties/detentiecentra/index.aspx = kies het juiste vreemdelingendetentiecentrum uit.  = Onder het kopje ‘Contactgegevens’ vind je het telefoonnummer en e‐mailadres van de ‘helpdesk’.

5. Mocht je vriend nog niet gebeld hebben, nadat hij al een dag of drie in vreemdelingendetentie zit, dan kan je de  verschillende helpdesks bellen om te vragen of hij daar zit. Vaak mag de helpdeskmedewerker die informatie niet geven ‘vanwege de veiligheid’ van de gedetineerden. Maar je kan wel bij iedere gevangenis vragen om een terugbelverzoek.  Dan krijgt je vriend, als hij daar zit, een briefje met je naam en telefoonnummer en zal hij je ongetwijfeld gauw bellen.   Het is belangrijk dat je precies de goede naam en de geboortedatum opgeeft, anders kan de medewerker van het detentiecentrum je vriend niet vinden op de lijst. Als je gevraagd wordt naar het land van herkomst, kan je beter zeggen dat je dit niet weet. Vaak is daar verwarring over en krijgt je vriend last als jij een ander land noemt dan hij opgegeven heeft.

6. Je vriend kan je vertellen wie zijn advocaat is. Die kan je vervolgens bellen om eens te informeren hoe zijn zaak er voor staat. Sommige advocaten hebben geen zin of tijd om met je te praten, maar de meeste praten graag. Krijgt je vriend na enige tijd de indruk dat je advocaat niks voor hem doet, dan kan je van advocaat wisselen. Maar dat kost wel tijd,  omdat het dossier dan van de ene advocaat naar de andere moet.  Een medewerker van het Meldpunt Vreemdelingendetentie van Stichting LOS kan je een geschikte advocaat  aanraden.
Meldpunt vreemdelingendetentie:  gratis voor gevangenen: 0800 ‐ 33 88 776   anderen: 010 ‐ 7470 156   http://www.meldpuntvreemdelingendetentie.nl/

7. Overigens kan het Meldpunt ook helpen met vragen over het gevangenisleven en eventuele klachten over de gang  van zaken in het detentiecentrum. Voor algemene vragen en verwijzingen naar andere organisaties die migranten zonder verblijfsvergunning helpen,  kan je vriend of jijzelf altijd bellen naar Stichting LOS, het Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt: 010‐747 0156.

8. Zo gauw een migrant opgesloten wordt, moet de rechter beoordelen of dit terecht is. Officieel mag vreemdelingendetentie alleen gebruikt worden als ultimum remedium, uiterst middel, om iemand uit te zetten. Vaak licht de overheid hier de hand mee. Bespreek dit met de advocaat, als je vriend dat op prijs stelt.  Verder moet de rechter na maximaal 6 maanden opnieuw bekijken of er zicht is op uitzetting. Zo niet, dan moet de migrant meteen vrijgelaten worden.

Bezoek

1. Voor het aanvragen van bezoek moet je je vriend per telefoon precies je naam doorgeven zoals die in het paspoort staat en je geboortedatum. Samen bepaal je telefonisch wat de meest geschikte tijd is voor het bezoek. Je  vriend hoort op de afdeling wel wat de mogelijkheden zijn. Je vriend vult vervolgens een bezoekaanvraag in. Bel van tevoren de gevangenis of je wel echt op de bezoeklijst staat, anders kom je voor niks.

2. Vergeet niet je paspoort, ID‐kaart of geldig W‐document mee te nemen, anders kom je echt voor niks. Een  rijbewijs geldt officieel niet, maar als je je ID‐kaart vergeten bent, kan je het wel proberen. Soms lukt dat.

3. Je kan kleren en schoenen naar de gevangenis brengen als je op bezoek gaat. Dan kijken ze wat wel en niet mag.  Alle kleding mag, maar tot een bepaald maximum. Dat krijgt hij op de afdeling. De rest wordt bewaard voor als hij  uitgezet of vrijgelaten wordt. Ook dat heeft een maximum. Shampoo, scheerschuim etc. mag niet. Dat blijft in bewaring. Hij moet dat zelf kopen via de elektronische zuil op de afdeling. Wekelijks krijgt een gevangene € 15,‐ zakgeld voor telefoontjes en om het een en ander te bestellen. Eén keer per  week wordt dat bezorgd. Het is natuurlijk wel opletten dat je genoeg geld overhoudt om te bellen.  Als je op bezoek komt, kan je geld op zijn gevangenisrekening storten.  Een dure telefoon, radio, los geld zou ik zeker niet naar de gevangenis brengen. Dat krijgt hij toch niet en wordt dan voor hem bewaard.

4. Bezoek zonder toezicht is niet mogelijk. Wel kan je zorgen dat je op tijd komt en een strategische plaats uit te  kiezen (zo ver mogelijk weg van de tafel waar de bewaker met zijn puzzelboekje zit) en dan ga je met je rug naar de  bewaker zitten. Bij binnenkomst en vertrek mag je je vriend kussen.

Wat kan je zoal zeggen als je vriend of vriendin belt vanuit de migrantengevangenis?

Waarschijnlijk zou je niets liever doen dan in tranen uitbarsten als je hem/haar aan de telefoon krijgt. Het is ook  vreselijk dat je in Nederland in de gevangenis terecht kan komen, zonder dat je wat voor misdaad dan ook gepleegd  hebt, alleen maar omdat je verblijfsvergunning niet in orde is. En ook dat je voor onbepaalde tijd vastzit en dat je niet weet wanneer je vrijkomt. Dus er is genoeg reden voor verdriet, maar bedenk dat iemand die in vreemdelingendetentie opgesloten zit het emotioneel heel moeilijk heeft. Probeer hem dus wat moed in te praten en  je tranen te bewaren voor na het telefoongesprek.

Wat kan je zoal zeggen? Bijvoorbeeld dat je gauw op bezoek zal komen. Dat je zal zorgen voor geld op zijn gevangenisrekening, zodat hij vaak kan bellen. En zodat hij verse groenten kan kopen om zelf eten te koken (als hij in een detentiecentrum zit waar je zelf kan koken).

Je kan hem aanmoedigen contact te zoeken met een paar aardige gevangenen, hem aanraden  gymnastiekoefeningen te doen om zijn conditie op peil te houden, iedere keer naar buiten te gaan als dat toegestaan is, naar gym, crea en de bibliotheek te gaan als dat er is en naar de kerkdienst en het vrijdagavondgebed. Dat wil zeggen dat hij alle mogelijkheden benut om even van de afdeling af te komen. Dat verzet de zinnen. De meeste gedetineerden hebben de neiging zich terug te trekken op hun cel, omdat ze zich zorgen maken en zich  beroerd voelen, om ’s nachts tv te kijken en overdag veel te slapen, maar daar wordt je nog beroerder van.

Je kan het met hem hebben over de bewakers. Er zijn er aardige bij, waarmee je een praatje over koetjes en kalfjes  kan maken of een spelletje spelen. Er zijn ook onaardige. Probeer de lelijke dingen die deze zeggen te negeren en niet kwaad te worden. Het ene woord haalt het andere uit en voordat je het weet, zit je in de isoleercel.  Ongeveer eens per maand komt een medewerker van Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) praten over je terugkeer. Soms is zo’n medewerker vriendelijk maar vaak ook intimiderend, zo van ‘als je niet vrijwillig terug gaat, dan zal je hier nog heel lang zitten’ en ‘we zullen je wel dwingen’ etc. Dat is hoofdzakelijk grootspraak. Probeer wat hij zegt zoveel mogelijk langs je koude kleren af te laten glijden. Met verschillende medegedetineerden kan je hier goed over praten, want iedereen heeft  zijn ervaringen en kent veel verhalen over anderen die in hetzelfde schuitje zitten. Je kan elkaar steunen de beslissing te nemen die in jouw situatie het beste is.

En misschien heb je ook nog een luchtig onderwerp om over te praten? Het weer, tv, voetbal, vrienden?

Beste migrantenvriend/in, ik hoop dat je weer een beetje rustig kan worden, zodat je een goede steun kan zijn voor je vriend als hij je belt en als je hem kan bezoeken. Dat is allemaal niet eenvoudig, dat weet ik. En het vraagt geduld.

Veel sterkte gewenst!