Luchten
Ingeslotenen in vreemdelingendetentie hebben het recht om tenminste een uur per dag te ‘luchten’. Dit betekent dat zij een uur in de buitenlucht mogen zijn. Vaak is dit op een binnenplaats in het detentiecentrum waar de ruimte is om te wandelen of te sporten bijvoorbeeld. Soms vindt het luchten plaats in een zogenaamde ‘luchtkooi’. Dit is een kleine ruimte van ten minste tien vierkante meter. Deze luchtkooi wordt vaak gebruikt als ingeslotenen in isolatie zitten, zij mogen dan niet op de binnenplaats met andere ingeslotenen naar buiten en luchten dus alleen.
Wie is ervoor verantwoordelijk dat ingesloten vreemdelingen kunnen luchten?
Het beperken van het luchtrecht is een beslissing van de directeur (art. 60 Pbw). Tegen deze beslissing kan een klacht worden ingediend bij de Commissie van Toezicht (CvT).
Wanneer is luchten beklagwaardig?
Een ingeslotene heeft niet gelucht.
Luchten is een fundamenteel of wel een absoluut recht dat niet beperkt mag worden. Dat betekent dat iedere ingeslotene iedere dag het recht heeft om ten minste een uur te luchten (art. 49 lid 1 jo. 3 Pbw, art. 27.1 European Prison Rules en art. 48 CPT Standards).
De luchtkooi voldoet niet aan de vereisten.
De RSJ heeft bepaald dat ingeslotenen de weersomstandigheden moeten kunnen ervaren en voelen in de luchtkooi. Dat betekent dat de luchtkooi tenminste tien vierkante meter moet hebben en een open plafond, of een plafond met een raster waardoor zicht is op de open lucht. De luchtkooien in het vreemdelingendetentiecentrum in Rotterdam voldoen aan deze eisen.
Waar kan ik me in mijn klacht nog meer op beroepen?
CPT Standards
Volgens de CPT bestaat er niet slechts een recht om een uur te verblijven in de buitenlucht maar op lichaamsbeweging in de buitenlucht. Dit betekent dat er voldoende ruimte moet zijn om te kunnen bewegen. Daarnaast stelt de CPT dat in een luchtkooi met een (gedeeltelijk) open plafond wel een afdak moet zijn dat bescherming biedt tegen slecht weer.
Kan ik een schadevergoeding krijgen als ik niet heb mogen luchten?
Ja. Ingeslotenen krijgen een compensatie van €12,50 per gemist luchtmoment. Als iemand dus op een bepaalde dag niet gelucht heeft staat daar €12,50 tegenover, als er de volgende dag weer niet gelucht wordt is dit €25 etc. etc.
Wat zegt de jurisprudentie?
16 januari 2020, RSJ R-19/4499/GA
Het detentiecentrum moet extra inspanningen verrichten om te zorgen dat ingeslotenen gebruik maken van hun luchtrecht. Het initiatief om te gaan luchten ligt dus niet bij de ingeslotenen zelf maar bij het personeel.
18 september 2019, RSJ R-19/3658/GA
Het recht op luchten is zo fundamenteel dat het in beginsel als een onvervreemdbaar recht voor gedetineerden wordt aangemerkt. Ook bij zeer ernstige calamiteiten dient de inrichting in beginsel extra inspanningen te verrichten om een passende compensatie te kunnen bieden.
Wilt u een voorbeeld klacht ontvangen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met het Meldpunt vreemdelingendetentie!