Beheersregime
Het ´beheersregime´ is een regime waarbij een ingeslotene het grootste gedeelte van de dag op cel zit. Het beheersregime is onderdeel van het wetsvoorstel ‘Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring’. Dit wetsvoorstel is nog niet in werking getreden. Toch wordt het beheersregime al sinds 2017 toegepast in het vreemdelingendetentiecentrum Rotterdam, onder de noemer ‘basisregime’. Doordat ingeslotenen in het beheersregime beperkte vrijheden hebben wordt dit vaak ervaren als een straf.
Strafmaatregelen hebben een wettelijke grondslag nodig, maar in het geval van het beheersregime is die er (nog) niet. Dit is zorgelijk, omdat er hierdoor niet getoetst kan worden of het beheersregime goed wordt toegepast.
Wie is er verantwoordelijk voor overplaatsing naar de beheersafdeling?
De overplaatsing naar de beheersafdeling is aan te merken als een beslissing van de directeur (art. 60 Pbw). Tegen deze beslissing kan een klacht worden ingediend bij de Commissie van Toezicht (CvT).
Wanneer is overplaatsing naar de beheersafdeling beklagwaardig?
Een overplaatsing naar de beheersafdeling is in principe altijd beklagwaardig. In detentiecentrum Rotterdam bij een overplaatsing naar de beheersafdeling gesproken van een ‘interne overplaatsing’. In de praktijk wordt dit echter vaak als straf ervaren omdat ingeslotenen veel minder vrijheden hebben op de beheersafdeling in vergelijking met reguliere afdelingen. Zo verblijven ingeslotenen in het beheersregime het grootste gedeelte van de dag op cel. Derhalve kan de overplaatsing naar de beheersafdeling opgevat worden als een strafmaatregel. Doordat het wetsvoorstel nog niet in werking is getreden heeft de overplaatsing naar het beheersregime en de beperkingen die dit met zich mee brengt geen wettelijke grondslag. Dit heeft als gevolg dat ingeslotenen vaak niet weten hoelang zij op de beheersafdeling moeten blijven, worden zij niet gehoord over deze beslissing en niet gewezen op hun klachtrecht. Dat is wel gewenst en wordt door de wet ook verplicht gesteld bij de oplegging van straffen (art. 57 lid 1 jo. 58 lid 1 Pbw).
Waar kan ik me in mijn klacht nog meer op beroepen?
Europese Verdrag van de Rechten van de Mens & Grondrechtenhandvest EU
Artikel 7 EVRM behelst het zogenaamde ‘legaliteitsbeginsel’. Dit betekent dat niemand gestraft mag worden zonder dat daar een wettelijke basis voor bestaat. Doordat het wetsvoorstel nog niet in werking is getreden ontbreekt de wettelijke basis om ingeslotenen in het beheersregime te plaatsen.
Rapport Amnesty International: Beginsel van minimale beperkingen in het regime Vreemdelingendetentie
Het beginsel van minimale beperkingen houdt in dat ingeslotenen niet verder in hun vrijheden beperkt mogen worden dan strikt noodzakelijk is voor het doel van vreemdelingendetentie. Restrictieve maatregelen zoals het beheersregime passen niet bij het bestuursrechtelijke karakter van vreemdelingendetentie, zo staat in dit rapport.
Factsheet CPT immigration detention
Ook de CPT benadrukt het belang van een open regime in vreemdelingendetentie, zo staat in de factsheet on immigration detention.
Kan ik voor overplaatsing naar de beheersafdeling een schadevergoeding krijgen?
Tot op heden is dit niet het geval geweest.
Wat zegt de jurisprudentie?
Hoewel uit de wet niet blijkt dat er bij een interne overplaatsing een schriftelijke beschikking noodzakelijk is, is het wel gewenst. Aan een ingeslotene zou gemotiveerd kenbaar moeten worden gemaakt wat de reden is van de interne overplaatsing.
Wilt u een voorbeeld klacht ontvangen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met het Meldpunt vreemdelingendetentie!