Isolatie: weigeren meerpersoonscel (MPC)
In het vreemdelingendetentiecentrum in Rotterdam (DCR) worden ingeslotenen standaard op een meerpersoonscel (MPC) geplaatst. Dit houdt in dat ingeslotenen met zijn tweeën op een cel zitten. Het komt regelmatig voor dat ingeslotenen een MPC weigeren omdat zij door diverse beweegredenen niet in staat zijn een cel te delen. Het weigeren van een MPC wordt bestraft met twee weken isolatie. Dat betekent dat iemand 23 uur per dag wordt opgesloten op de cel wordt. Als iemand nadat de twee weken voorbij zijn nog steeds een MPC weigert wordt opnieuw twee weken isolatie opgelegd. Dit kan in feite oneindig doorgaan. Daardoor komt het voor dat ingeslotenen dan wel maandenlang in isolatie zitten. Het is algemeen bekend van isolatie dat dit slecht is voor de (psychische) gezondheid.
Wie is verantwoordelijk voor de isoleerplaatsing na het weigeren van een MPC?
Het opleggen van isolatie voor het weigeren van een MPC is een beslissing van de directeur (art. 60 Pbw). Tegen deze beslissing kan een klacht worden ingediend bij de Commissie van Toezicht (CvT).
Wanneer is een isoleercelplaatsing na het weigeren van een MPC beklagwaardig?
In vreemdelingendetentie wordt vastgehouden aan de standaardregeling dat ingeslotenen met zijn tweeën een cel moeten delen. Hiervan kan worden afgeweken wanneer er een contra-indicatie bestaat (art. 11a Regeling selectie, plaatsing en overplaatsing gedetineerden). Dit betekent dat iemand vanwege bijvoorbeeld psychische- of gezondheidsproblemen niet goed in staat is om een cel te delen. Een contra-indicatie moet worden vastgesteld door een arts of psycholoog en kunnen ervoor zorgen dat de ingeslotene recht heeft op een eenpersoonscel (EPC). Vaak heeft de directeur van het detentiecentrum dan het laatste woord en kan het advies van de arts of psycholoog naast zich neerleggen en de ingeslotene alsnog op een MPC plaatsen.
Wanneer er geen contra-indicaties zijn en een ingeslotene toch de MPC weigert, wordt een straf opgelegd van veertien dagen in isolatie. Daarbij wordt vaak ook de televisie ingenomen. Het opleggen van zo’n straf kan niet zomaar en moet aan een paar voorwaarden voldoen. De directeur moet binnen 24 uur nadat de ingeslotene de straf opgelegd krijgt een beschikking geven aan de ingeslotene, waarin staat wat de reden is van de straf (art. 58 lid 1 Pbw). Ook moet de ingeslotene de kans krijgen om gehoord te worden zodat hij zijn standpunt kan uitleggen.
Waar kan ik me in mijn klacht nog meer op beroepen?
Rapport Isolatie in Vreemdelingendetentie
Amnesty International, Dokters van de Wereld en Stichting LOS – Meldpunt Vreemdelingendetentie hebben in 2015 een rapport gepubliceerd over isolatie in vreemdelingendetentie. Uit dit rapport blijkt, aan de hand van wetsartikelen, onderzoek en praktijkvoorbeelden dat volgt dat isolatie zeer schadelijke gevolgen heeft voor de gezondheid.
Kan ik voor isoleercelplaatsing na het weigeren van een MPC een schadevergoeding krijgen?
De RSJ heeft vaste bedragen bepaald welke als schadevergoeding kunnen worden uitgekeerd. Als de isolatie plaatsvindt op een isoleercel kan een bedrag van €10 worden uitgekeerd. Bij isolatie op de eigen, reguliere cel is dit een bedrag van €10 per dag. Vaak vindt isolatie vanwege het weigeren van een MPC plaats op de reguliere cel. Echter wordt dan meestal ook de televisie ingenomen. Dit is een bijkomende straf welke de isolatie vele malen zwaarder maakt. In dit geval kan de maatstaf van €12,50 worden gebruikt.
Als een ingeslotene geen beschikking krijgt, of in ieder geval niet binnen 24 uur, dan kan daar een bedrag van €7,50 voor worden uitgekeerd.
Wat zegt de jurisprudentie?
10 januari 2020, RSJ R-19/4398/GA
In deze zaak heeft het Meldpunt Vreemdelingendetentie een ingeslotene bijgestaan die onafgebroken zes maanden in isolatie zat wegens het weigeren van een MPC. De CvT oordeelde in de klachtenprocedure dat er na drie maanden een second opinion moet komen om te beoordelen of het nog wel verantwoord is om de isolatie door te laten gaan. Volgens de RSJ bestaat deze verplichting niet en wees het beroep af.
23 februari 2018, RSJ 18/0397/SGA en 9 mei 2011, 11/1336/SGA
In deze uitspraken werd de isolatie wegens het weigeren van een MPC geschorst omdat klager een contra-indicatie had.
30 april 2014, RSJ 14/1413/SGA
Klager heeft aangevoerd dat er een contra-indicatie bestaat. Daardoor heeft de directeur een plicht om hier onderzoek naar te doen.
Wilt u een voorbeeld klacht ontvangen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met het Meldpunt vreemdelingendetentie!