Lockdown

Lockdown

Een ‘lock down’ betekent dat alle ingeslotenen in het detentiecentrum worden geïsoleerd voor onbepaalde tijd vanwege een incident. De isolatie houdt in dat iedereen 23 uur per dag wordt opgesloten in de cel. In het overige uur hebben zij het recht om te luchten. Er kunnen verschillende incidenten plaatsvinden die leiden tot een lock down. In de meeste gevallen zal het echter gaan om een situatie waarbij slechts een beperkte groep betrokken is. Toch wordt de hele detentie populatie dan gestraft. Daarnaast staat de duur van de lock down vooraf niet vast; het duurt zolang als dat de directeur dit noodzakelijk vindt. Voor veel ingeslotenen is dit een stressvolle situatie.

Wie is verantwoordelijk voor het instellen van een lockdown?

Het instellen van een lock down is aan te merken als een beslissing van de directeur (art. 60 Pbw). Tegen deze beslissing kan een klacht worden ingediend bij de Commissie van Toezicht (CvT).

Wanneer is een lockdown beklagwaardig?

Een lock down is altijd beklagwaardig omdat er sprake is van een collectieve straf. Dit is niet toegestaan omdat bij het opleggen van een straf individuele verwijtbaarheid vereist is (art. 51 lid 5 Pbw). Dat betekent dat een ingeslotene die gestraft wordt, en bijvoorbeeld in isolatie wordt geplaatst, wel daadwerkelijk iets gedaan moet hebben wat deze straf rechtvaardigt. Het isoleren en straffen van ingeslotenen zijn ook aan andere voorwaarden verbonden. Zo moet de directeur de ingeslotenen binnen 24 uur een schriftelijke beschikking geven waarin staat wat de reden van de straf is en dat zij gebruik kunnen maken van hun klachtrecht (art. 57 lid 1 Pbw). Daarnaast moeten ingeslotenen gehoord worden zodat zij hun standpunt kunnen toelichten (art. 58 lid 1 Pbw).

Waar kan ik me in mijn klacht nog meer op beroepen?

European Prison Rules (EPR)

Artikel 60.3 van de EPR gaat over het verbod op collectief straffen. Uit artikel 4 van de EPR blijkt dat administratieve druk geen reden is om geen beschikking uit te reiken aan de ingeslotenen.

Europese Verdrag van de Rechten van de Mens (EVRM)

Ten tijde van eerdere lock downs is het voorgekomen dat de directie van het detentiecentrum de CvT op de hoogte hield van de situatie. Dit heeft de beslissing van de CvT met betrekking tot klachten over de lock down in negatieve zin beïnvloed. In dit geval kan een beroep worden gedaan op artikel 6 van het EVRM welke het recht op een eerlijk proces bevat. Het recht op een eerlijk proces verwijst ook naar de de onafhankelijke, toezichthoudende functie van de CvT.

Kan ik voor een onrechtmatige lockdown een schadevergoeding krijgen?

De RSJ heeft vaste bedragen bepaald welke als schadevergoeding kunnen worden uitgekeerd. Als de opsluiting plaatsvindt op een isoleercel kan een bedrag van €12,50 worden uitgekeerd. Bij isolatie op de eigen, reguliere cel is dit een bedrag van €10,00 per dag.

Als een ingeslotene geen beschikking krijgt, of in ieder geval niet binnen 24 uur, dan kan daar een bedrag van €7,50 voor worden uitgekeerd. Ook kan er €12,50 per gemist luchtmoment worden geëist.

Wat zegt de jurisprudentie?

1 augustus 2017, RSJ 17/0931/GA

Er is geen sprake van individuele verwijtbaarheid van de klager. De disciplinaire straf die is opgelegd aan de klager is daarmee onredelijk en onbillijk.

8 juni 2010, RSJ 10/0066/GA

Er is geen sprake van individuele verwijtbaarheid van de klager. De disciplinaire straf die is opgelegd aan de klager is daarmee onredelijk en onbillijk. 

Wilt u een voorbeeld klacht ontvangen over dit onderwerp? Neem dan gerust contact op met het Meldpunt vreemdelingendetentie!