Actualiteit

Actualiteit

Hieronder ziet u een overzicht van belangrijke updates met betrekking tot vreemdelingendetentie.

15 januari 2021: Brief aan de Tweede Kamer  n.a.v. de reactie van staatssecretaris Broekers-Knol op het rapport ‘Isolatie in vreemdelingendetentie’

In het rapport ‘Isolatie in Vreemdelingendetentie’ hebben het Meldpunt Vreemdelingendetentie, Amnesty International en Dokters van de Wereld gezamenlijk onze zorgen geuit over de veelvoudige en toenemende toepassing van isolatiemaatregelen in vreemdelingendetentie. Staatssecretaris Broekers-Knol heeft in haar brief van 9 november 2020 gereageerd op het rapport en heeft hierin laten weten dat zij onze aanbevelingen niet zal overnemen, waarmee zij naar onze mening de ernst van de situatie niet erkent.

Hierom hebben het Meldpunt Vreemdelingendetentie, Amnesty International en Dokters van de Wereld op 15 januari 2021 een brief geschreven aan de leden van de Tweede Kamer waarin wij nog extra vragen en reacties meegeven. De brief focust zich voornamelijk op drie punten:

Het is volgens de opstellers van het rapport ook na de reactie van de staatssecretaris niet uit te leggen dat isolatie nog steeds toeneemt in vreemdelingendetentie, gezien de gevolgen voor mensen hun (psychische) gezondheid. De staatssecretaris gaat te makkelijk voorbij aan de ontwikkelingen op dit gebied in de geestelijke gezondheidszorg, waar inmiddels het schadelijke karakter ervan erkend wordt en gewerkt wordt aan het sterk verminderen van het isoleren van mensen. Daarnaast stelt de staatssecretaris dat het gebruik van meerpersoonscellen een ‘volwaardige vorm van tenuitvoerlegging’ is en dat zij niet inziet dat vreemdelingenbewaring hiervan kan afwijken. Naar onze mening gaat dit niet op, aangezien het gebruik van meerpersoonscellen in ‘gewone’ gevangenissen niet de standaard is en het gebruik hiervan door de coronacrisis sterk verminderd is. Tot slot stelt de staatssecretaris dat isolatie gerechtvaardigd wordt door een toename van overlastgevend gedrag onder de ingeslotenen. Zij noemt hier een tweetal voorbeelden die zij ook al eerder heeft aangehaald en waarbij zij geen bredere onderbouwing geeft. Wij vinden dat betere begeleiding en meer openheid gewenst is, in plaats van het inzetten van extra repressieve maatregelen.

Wij als meldpunten zullen blijven aandringen op meer helderheid over de toepassing van isolatie. Daarnaast vinden wij dat de overheid moet streven naar alternatieven voor vreemdelingendetentie, waarin het gebruik van isolatie als straf- of orde maatregel niet meer voorkomt.

Lees de volledige brief hier

 

16 december 2020: Statement over groepsuitzetting naar Nigeria aanstaande vrijdag 18 december 2020

Het Meldpunt Vreemdelingen detentie heeft vandaag een statement uitgebracht over een op handen zijnde groepsuitzetting naar Nigeria.

Drie personen in vreemdelingendetentie waarmee wij contact hebben, hebben te horen gekregen dat zij aanstaande vrijdag 18 december om 07:30 zullen worden uitgezet naar Nigeria. Deze uitzetting was al gepland voor 9 december maar is toen niet doorgegaan.

Wat ons duidelijk wordt uit de informatie die we via hen en andere bronnen krijgen is dat het gaat om een chartervlucht, uitgevoerd door vliegmaatschappij Privilege Style. Het gaat om een groep waar onder anderen ook twee gezinnen met in totaal drie jonge kinderen deel van uit maken.

Wij willen ons bezwaar tegen deze uitzetting op deze manier kenbaar maken, niet in het minst omdat Nederland net een strenge lock-down is ingegaan en reizen naar het buitenland op dit moment door onze eigen overheid sterk wordt afgeraden.

Download het statement hier

24 augustus 2020: Reactie Meldpunt concept-wetsvoorstel Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring – de lockdown

Reactie van het Meldpunt op het concept van het wetsvoorstel Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring – Maatregelen ten aanzien van overlastgevende vreemdelingen.

Een lockdown is een zeer ingrijpende punitieve maatregel, niet geschikt voor vreemdelingendetentie en moet daarom niet worden ingezet. Vreemdelingendetentie is immers een bestuursrechtelijke maatregel en behoort geen punitief karakter te hebben. Het regime in vreemdelingendetentie moet volgens het initiële wetsvoorstel juist meer afstand tot het gevangeniswezen krijgen. Sinds de Schipholbrand in 2005 is er door verschillende mensenrechten- en vluchtelingenorganisaties onderzoek gedaan naar de mensenrechtelijke aspecten van vreemdelingendetentie in Nederland.
Het bestuursrechtelijk opsluiten van mensen staat op gespannen voet met mensenrechten.
Verschillende ministers en staatssecretarissen beloofden in de jaren erna het bestuursrechtelijk karakter van vreemdelingenbewaring meer te zullen benadrukken.
Maar het duurde nog tot het volgende incident – de suïcide van de Russische asielzoeker Alexander Dolmatov – voordat leden van de Tweede Kamer alsook de toenmalige staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie, tijdens het Kamerdebat van 18 april 2013, het initiatief namen om het beleid daadwerkelijk te veranderen. ‘De menselijke maat’ moest terugkomen in het Nederlandse vreemdelingenbeleid, met name in vreemdelingendetentie.. De staatssecretaris beloofde te zullen komen met plannen waarin vreemdelingendetentie niet langer onder de Penitentiaire beginselenwet zou vallen. Er zou een wet worden gemaakt die het bestuursrechtelijk karakter van vreemdelingendetentie zou benadrukken.. In 2020 ligt er echter een wetsvoorstel dat hier weinig van doen heeft, is dit nu het effect van Dolmatov?

Lees de volledige brief hier

 

6 mei 2020: ‘Traumatische ervaringen in vreemdelingendetentie berusten niet op fantasie’

Reactie van het Meldpunt Vreemdelingendetentie en Dokters van de Wereld op de reactie van het ministerie van Justitie en Veiligheid op “Asielzoeker Saied Al-Karim zat ruim een jaar vast in een detentiecentrum op Schiphol”, NRC 22-04-2020

Het verhaal van Saied Al-Karim waarover het NRC schreef op 22 april  is inderdaad uitzonderlijk. Niet eerder publiceerde iemand in boekvorm zijn ervaringen in vreemdelingendetentie.
De ervaringen die hij beschrijft, zijn helaas minder uitzonderlijk. Dit in tegenstelling tot wat het ministerie zegt, die zijn verhaal afdoet als fantasie. Zijn detentieduur was extreem lang, maar hij is niet de enige. In 2018 verbleven 110 mensen langer dan 6 maanden in vreemdelingendetentie. Op Schiphol kan de detentie maximaal 4 weken duren, maar kan worden voortgezet in Detentiecentrum Rotterdam tot maximaal 1,5 jaar.
Vreemdelingendetentie is geen strafmaatregel, het geldt enkel ter afwachting van eventuele uitzetting. Daardoor is het onzeker hoe lang de detentieperiode duurt en wat er daarna gebeurt. Mensen die ons bellen vanuit vreemdelingendetentie vertellen dat dit bijzonder zwaar is. Hoewel vreemdelingendetentie volgens mensenrechtenstandaarden niet in gevangenisachtige omstandigheden zou mogen plaatsvinden, gebeurt dit wel. Voor velen is het geboeide ziekenhuisbezoek vernederend en sommigen zien er om die reden van af. Klagen over de omstandigheden blijkt bijzonder ingewikkeld en levert bovendien nauwelijks resultaat op. De ontreddering als de celdeur op slot gaat zoals geïllustreerd in Alle dagen ui, is helaas dagelijkse kost.

Revijara Oosterhuis, Meldpunt Vreemdelingendetentie en Gerrianne Smits, Dokters van de Wereld

 

5 mei 2020: Oproep aan de Tweede Kamer en aan Staatssecretaris Broekers-Knol tot vrijlating vreemdelingen in detentie

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie, Amnesty International, Dokters van de Wereld, de VAJN, STIL Utrecht en Vluchtelingenwerk Nederland hebben een brief gestuurd naar de Tweede Kamer en naar staatssecretaris Broekers-Knol waarin zij oproepen tot de vrijlating van vreemdelingen in vreemdelingendetentie. Het strenge gevangenisregime, de verhoogde kans op besmetting met het coronavirus en het gebrek aan zicht op uitzetting maakt vreemdelingendetentie op dit moment in strijd met de mensenrechten.

Vreemdelingen worden 21 uur per dag opgesloten in hun cel, mogen geen bezoek ontvangen en de sport en recreatievoorzieningen zijn gesloten. Deze anti-corona maatregelen gelden voor het gehele gevangeniswezen, maar treft vreemdelingen extra zwaar omdat zij ook geen toegang hebben tot arbeid. Ondertussen moeten ingeslotenen echter nog steeds samen een kleine cel delen, waardoor de 1,5 meter afstand maatregel niet gehandhaafd kan worden. Ingeslotenen zijn erg bang om besmet te worden met het coronavirus, maar ook het personeel vindt de situatie in het detentiecentrum onveilig.

Vreemdelingen worden vastgehouden op basis van een bestuursrechtelijke maatregel, niet omdat zij iets strafrechtelijks hebben gedaan. Zij worden vastgehouden zodat de Nederlandse overheid hen effectief kan uitzetten. Op dit moment ontbreekt echter het zicht op uitzetting. Vanwege het coronavirus hebben veel landen hun luchtruim gesloten en zijn er daarom geen uitzettingen mogelijk. Indien uitzetting niet mogelijk is, vervalt de grond om vreemdelingen in detentie vast te houden. De overheid zou dan ook moeten besluiten om de vreemdelingen in detentie vrij te laten.

Al met al zorgt het zware regime in combinatie met het risico op besmetting met het coronavirus en het gebrek aan zicht op uitzetting ervoor dat vreemdelingendetentie op dit moment disproportioneel is en het doel van uitzetting niet rechtvaardigt. Deze feiten in ogenschouw genomen, doen de zes organisaties een dringende oproep aan de overheid om vreemdelingen in detentie vrij te laten.

Lees de volledige brief hier

 

23 april 2020: Uitspraak Rb Den Haag: “zicht op uitzetting binnen redelijke termijn ontbreekt niet”

De rechtbank Den Haag is van oordeel dat het zicht op uitzetting binnen een redelijke termijn bij een ongedocumenteerde niet ontbreekt. Zo besluit de rechter: ‘Hoewel er niet op korte termijn naar Polen kan worden gevlogen vanwege het Coronavirus en op dit moment nog onduidelijk is hoelang de huidige maatregelen ter bestrijding van (de verspreiding van) het Coronavirus zullen duren, zijn de uitzettingsbelemmeringen naar hun aard tijdelijk. Daarbij komt dat eiser in het laatste vertrekgesprek van 9 april 2020 heeft aangegeven dat hij op geen enkele manier medewerking gaat verlenen aan de vlucht en dat hij zich zal gaan verzetten tegen de uitzetting. Uit de voortgangsgegevens blijkt ook dat voor eiser op 12 april 2020 een vlucht was geboekt, maar dat deze moest worden geannuleerd omdat die niet met escorts kon plaatsvinden. Verweerder is daarom genoodzaakt om te wachten op het moment dat eiser onder begeleiding van escorts uitgezet kan worden. Verder heeft verweerder aangegeven dat er in de maand mei weer geëscorteerde vluchten zullen plaatsvinden.’
Om deze reden ziet de rechter geen aanleiding om te oordelen dat het zicht op uitzetting naar Polen ontbreekt. De rechter sluit het oordeel als volgt: ‘Indien de situatie dat tijdelijk niet tot uitzetting kan worden overgegaan te lang gaat voortduren, kan eiser de zaak opnieuw voorleggen. De beroepsgrond van eiser slaagt niet.’

 

17 april 2020: Brief Meldpunt Vreemdelingendetentie aan CPT over Covid-19 beginselen

Het Europese Comité ter voorkoming van Foltering en Onmenselijke of Vernederende Behandeling of Bestraffing (CPT) heeft eind maart een richtlijn met tien beginselen gepubliceerd die gehanteerd zouden moeten worden bij de behandeling van gedetineerden in tijde van een pandemie als Covid-19. De kern van deze beginselen is dat de maatregelen die in de detentiecentra worden genomen om het coronavirus tegen te gaan nooit mogen leiden tot inhumane of vernederende behandeling van gedetineerden. Naar aanleiding van deze beginselen heeft Meldpunt Vreemdelingendetentie een brief geschreven naar het CPT. Het Meldpunt maakt zich namelijk zorgen om de maatregelen die zijn genomen in het Detentiecentrum Rotterdam ter voorkoming van het virus. Wij maken ons hierbij voornamelijk zorgen om het klachtrecht van ingeslotenen. We hopen snel een reactie te krijgen! Lees de volledige brief hier.

 

9 april 2020: Uitspraak Rb Den Haag vrijlating i.v.m. corona

De Rechtbank Den Haag heeft besloten tot vrijlating van een vreemdeling in verband met de corona crisis. De rechter overweegt dat: ‘De rechtbank zal opheffing van de maatregel bevelen. De rechtbank betrekt hierbij niet alleen de lange aaneengesloten duur van de opvolgende bewaringsmaatregelen, de lange periode waarin geen uitzettingshandelingen zullen plaatsvinden en de onzekerheid over het kunnen vertrekken maar ook de omstandigheden waaronder de detentie plaatsvindt.’

De rechter vindt de beperkingen binnen vreemdelingendetentie zoals het niet kunnen ontvangen van bezoek en minder participeren in activiteiten met betrekking tot de huidige situatie gerechtvaardigd. Echter stelt de rechter ook dat de detentie op dit moment zwaarder is dan anders: ‘Het […] uitsluitend wachten op mogelijk vertrek [is] beduidend zwaarder dan het ondergaan van de maatregel voor de Corona-crisis uitbraak.’

 

7 april 2020: Adviezen OPCAT aan NPM over omstandigheden detentiecentra ten tijde van het coronavirus

Het OPCAT (Optional Protocol to the Convention against Torture and Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment) heeft twee adviezen gegeven aan de Nationale Preventie Mechanismen (NPM) over de omstandigheden in detentiecentra tijdens het coronavirus. Deze NPM’s bestaan uit verschillende instanties die controleren of gedetineerden, patiënten en bewoners van het eigen land menswaardig behandeld.

In het eerste advies stelt het OPCAT dat elk land dat het protocol heeft ondertekend verplicht is om het NPM de mogelijkheid te geven om te controleren of personen in detentie ondanks de corona maatregelen nog steeds menselijk behandeld worden. Het NPM moet ook toezicht houden op de ingeslotenen die in quarantaine worden geplaatst vanwege een (mogelijke) besmetting met het coronavirus. In het tweede advies stelt het OPCAT dat ook ten tijde van de corona crisis het verbod op foltering en andere wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing in acht moet worden gehouden.

Gelet op deze adviezen, verzoekt het OPCAT dat vreemdelingendetentie zo min mogelijk wordt ingezet. Daar waar mensen wel nog in detentie verblijven, moeten zij toegang hebben tot dezelfde zorg als die in de samenleving beschikbaar is, zonder dat zij gediscrimineerd worden op grond van hun wettelijke status. Het regime in detentie moet zoveel mogelijk hetzelfde blijven voor zover dat mogelijk is in combinatie met de anti-besmettingsmaatregelen. Ingeslotenen moeten klachten kunnen blijven indienen over de manier waarop zij behandeld worden en deze klachten moeten effectief worden opgepakt door een klachtencommissie. Tenslotte moeten gratis alternatieven worden aangeboden voor het fysieke contact met familie en vrienden, omdat bezoek vanwege de corona maatregelen niet door kan gaan. 

In Nederland bestaat het NPM alleen uit overheidsinstanties, namelijk de Inspectie van het Ministerie J&V (IJ&V) en de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ). De Commissies van Toezicht, die klachten van ingeslotenen behandelen, zijn aangesteld als ‘toehoorders’ van het NPM. Het is daarom twijfelachtig of er echt onafhankelijk toezicht bestaat op de (on)menselijke behandeling van ingeslotenen in Nederland. Dat is zorgwekkend, zeker nu ingeslotenen vanwege het coronavirus in een heel zwaar regime worden vastgehouden. Ook de reguliere klachtenprocedure is grotendeels tot stilstand gekomen. Het Meldpunt maakt zich zorgen dat er achteraf geen effectief toezicht zal plaatsvinden.

 

7 april 2020: Jurisprudentie oproep Meldpunt tot vrijlating i.v.m. corona

Sinds de oproep van het Meldpunt Vreemdelingendetentie tot vrijlating van vreemdelingen uit vreemdelingendetentie in verband met het coronavirus zijn er interessante uitspraken gedaan waarin gerefereerd wordt naar onze oproep. Deze uitspraken hebben jammer genoeg nog niet in vrijlating geresulteerd. Toch voelt de rechter zich geroepen om zich uit te laten over de negatieve gevolgen van de corona crisis voor ingesloten vreemdelingen. Dit heeft tot de volgende relevante punten geleid.

Op 31 maart 2020 heeft de Rechtbank Den Haag bepaald dat uitzetting van een Algerijnse vreemdeling binnen een redelijke termijn niet ontbreekt. Ondanks dat op dit moment onduidelijk is hoelang de corona maatregelen van kracht blijven, zijn deze slechts van tijdelijke aard. Vervolgens wordt namens de vreemdeling gesteld dat het strenge regime dat op dit moment in DCR bestaat in strijd is met artikel 3 EVRM en verwijst daarbij naar de oproep van het Meldpunt. De rechtbank overweegt dat zij niet kan oordelen over de detentieomstandigheden. Tot slot bepaalt de rechtbank dat niet voldoende is onderbouwd waarom de vreemdeling in detentie een groter risico loopt ten aanzien van het coronavirus dan in de ‘vrije maatschappij’.

Op 3 april 2020 is bij de Rechtbank Den Haag aangevoerd dat: ‘de bewaring onevenredig is vanwege het aangepaste dagprogramma [in DCR] dat sinds 9 maart 2020 en vanwege het feit dat vanaf 17 maart 2020 geen bezoek meer mogelijk is.’ De rechtbank overweegt dat de bewaring op dit moment bezwarender is ingericht dan voorheen.

Ook op 3 april 2020 heeft de Rechtbank Den Haag bepaald dat voor de vraag of er ‘zicht op uitzetting binnen redelijke termijn’ is, gekeken moet worden naar de bewaringstermijnen uit artikel 59 lid 5 en 6 Vw. Dit wetsartikel bepaalt dat vreemdelingen anderhalf jaar in vreemdelingendetentie kunnen worden vastgehouden. De vreemdeling waar de zaak omgaat zit twee maanden vast in vreemdelingendetentie en de rechtbank gaat er derhalve vanuit dat het binnen de genoemde termijn wel mogelijk zal zijn om hem uit te zetten. Vervolgens wordt ingegaan op het statement van de CPT waaruit volgt dat nauw persoonlijk contact de verspreiding van het coronavirus bevordert. Volgens de CPT moet vreemdelingendetentie daarom zoveel mogelijk worden voorkomen. Er wordt namens de vreemdeling betoogd dat hij bij familie in Nederland kan verblijven en noemt een naam en adres, echter is de rechtbank niet overtuigd dat hij daar daadwerkelijk zal verblijven en traceerbaar is. Tot slot stelt de rechtbank onder vermelding van de oproep van het Meldpunt dat bezwaren over de detentieomstandigheden aangekaart kunnen worden binnen het detentiecentrum.

 

6 april 2020: Rapport Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie

Tien Nederlandse non-gouvernementele organisaties (NGO’s), waaronder Stichting LOS, hebben een rapport opgesteld over de implementatie van het Internationaal Verdrag inzake de uitbanning van alle vormen van rassendiscriminatie (CERD) in Nederland. De rapportage bevat het perspectief van het maatschappelijk middenveld op de implementatie van het Internationale Verdrag inzake Rassendiscriminatie door het Koninkrijk in de afgelopen 5 jaar. Een van de kwesties waarover geschreven werd is het inhumane karakter van vreemdelingendetentie.

Ultimum remedium
Het aantal mensen dat tussen 2015 en 2018 in vreemdelingendetentie is geplaatst is toegenomen. In 2015 werden 2180 mensen in vreemdelingendetentie geplaatst, ten opzichte van 3520 mensen in 2018. Vreemdelingendetentie is volgens de Nederlandse overheid een ‘ultimum remedium’, wat inhoudt dat vreemdelingendetentie alleen mag worden ingezet als uiterst redmiddel om iemand beschikbaar te houden voor uitzetting. In de praktijk is het echter zo dat bijna alle ongedocumenteerden in vreemdelingendetentie worden geplaatst en dat er geen alternatieven worden ingezet. In het rapport wordt dan ook geconcludeerd dat niet wordt voldaan aan het criterium van ‘ultimum remedium’.

Kwetsbare mensen in vreemdelingendetentie
Het wetsvoorstel Wet Terugkeer en vreemdelingenbewaring zou vreemdelingendetentie in plaats van een strafrechtelijk kader een bestuursrechtelijk kader geven. De wetgever uit in deze nieuwe wet zijn zorgen over kwetsbare personen in detentie, zoals mensen met psychische en gezondheidsproblemen. Er zijn echter geen specifieke criteria opgesteld waaraan de zorg voor kwetsbare personen moet voldoen of in welke situatie iemand wel of niet gedetineerd mag worden. Dit kan zorgen voor het willekeurig inzetten van vreemdelingendetentie. Het rapport stelt dat de aanwezigheid van een psychische stoornis of een lichamelijke handicap al reden genoeg zou moeten zijn om iemand niet in vreemdelingendetentie te plaatsen. Daarnaast worden persoonlijke omstandigheden en langetermijneffecten van detentie niet meegenomen in de beslissing. Tenslotte wordt ook de vraag gesteld of detentiecentra wel de nodige zorg kunnen bieden.

Straffen
In het rapport wordt ook gesteld dat mensen in vreemdelingendetentie beter behandeld moeten worden. Vreemdelingen in detentie worden vaak geboeid bij transport of als straf in een isolatiecel geplaatst. Het gebruik van isolatie is tussen 2016 en 2017 zelfs gestegen. Isolatie heeft negatieve effecten op de mentale en fysieke gezondheid en mag slechts in zeer uitzonderlijke gevallen ingezet worden. De Nederlandse overheid moet verbieden dat kinderen onder de twaalf jaar in isolatie worden geplaatst en dat detentiecentra collectief kunnen straffen in het geval van incidenten.

Kinderen in detentie
Kinderen mogen voor maximaal 14 dagen in vreemdelingendetentie geplaatst worden, maar uit onderzoek blijkt dat dit gemiddeld 21 dagen is. Het rapport stelt dat dit zorgwekkend is, want detentie heeft zeer negatieve effecten op het welzijn van kinderen, zelfs als het voor een heel korte tijd is.

De rapportage is inmiddels verstuurd naar het VN-comité tegen rassendiscriminatie. Op basis van deze rapportage en andere rapportages zal het VN-comité een bijeenkomst organiseren waarin gediscussieerd zal worden over de implementatie van de CERD.

 

2 april 2020: Nieuwsbrief Commissie van Toezicht m.b.t. corona maatregelen

De Klankbordgroep van de Commissies van Toezicht justitiële inrichtingen heeft een advies uitgebracht aan de voorzitters en leden van de Commissies van Toezicht (CvT). Dit advies heeft te maken met de uitzonderingstoestand die is ontstaan door de corona crisis. Deze maatregelen hebben invloed op het werk van de CvT en daarmee ook op de rechtspositie van de gedetineerden. Het advies heeft betrekking op de enkele hoofdtaken van de Commissie van Toezicht:

Toezicht op de tenuitvoerlegging van de vrijheidsbeneming: de Klankbordgroep adviseert dat de vestigingsdirecteur en de (vice)voorzitter van de Commissie van Toezicht minimaal 1x per week een overleg houden waarin zij de gang van zaken in de inrichting bespreken.

Kennisnemen van grieven: normaal gesproken bezoekt een maandcommissaris de gedetineerden voor een bespreking van hun grieven. De Klankbordgroep adviseert momenteel geen fysieke bezoeken van de maandcommissaris aan de gedetineerden uit te voeren.

Behandeling van klaagschriften: normaal gesproken gebeurt behandeling van beklag door de beklagcommissie uit of namens de CvT, waarbij de zitting in de inrichting plaatsvindt. De Klankbordgroep adviseert voorlopig een fysieke zittingen in de inrichting te laten houden. Voor zaken die niet kunnen worden uitgesteld kunnen zittingen worden georganiseerd met behulp van digitale middelen. De vicevoorzitter en de vestigingsdirecteur van het detentiecentrum overleggen met behulp van enkele uitgangspunten over welke zaken uitgesteld kunnen worden en welke niet.

 

31 maart 2020: Kamervragen schriftelijk overleg over corona gerelateerde maatregelen migratieketen

Het Meldpunt vreemdelingendetentie heeft vragen ingestuurd voor het Kamerdebat over corona gerelateerde maatregelen in de asielketen dat vandaag plaatsvindt. Door middel van deze Kamervragen wil het Meldpunt oproepen tot verbetering van de omstandigheden in vreemdelingendetentie. Dit is nodig omdat ingeslotenen inmiddels al drie weken zijn onderworpen aan een restrictief regime in detentie. De maatregelen die zijn genomen zorgen bij ingeslotenen voor veel onrust, verveling en stress. De vragen die het Meldpunt heeft ingestuurd gaan onder andere over de zorgen over het niet na kunnen leven van de RIVM-richtlijnen in detentie, het beperkte aanbod van alternatieve activiteiten en over de beperkte toegang tot effectieve psychische en medische zorg. Het Meldpunt is benieuwd naar de antwoorden op de ingediende vragen en hoopt op een spoedige verbetering van de omstandigheden in vreemdelingendetentie. Lees de volledige brief hier.

 

16 maart 2020: Oproep tot onmiddelijke vrijlating van vreemdelingen i.v.m. het coronavirus.

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie doet een oproep voor onmiddellijke vrijlating van vreemdelingen in vreemdelingendetentie vanwege de aanpassingen in de migratieketen in verband met het coronavirus. Er is op 15 maart bepaald dat er geen terugkeergesprekken meer gevoerd zullen worden door de DT&V. Het voorlopig staken van terugkeergesprekken, beperkte toegang tot vluchten en het sluiten van landsgrenzen zorgt ervoor dat er niet langer ‘zicht op uitzetting’ is. Er kan dan ook niet anders geconcludeerd worden dan dat het ontbreken van de grondslag van deze bestuursrechtelijke maatregel ertoe leidt dat vreemdelingen per direct vrijgelaten moeten worden. Juist in tijden van crisis zou een humane aanpak voorop moeten staan en de meest kwetsbare mensen beschermd moeten worden. Door het vasthouden van mensen vreemdelingendetentie, waarin kwetsbare personen een groot percentage van de gedetineerden omvat, stel je hen bloot aan onnodig risico op besmetting van COVID-19. Wij zijn bang voor dodelijke gevolgen. Dit is dan ook een dringende oproep aan de Nederlandse overheid om een menselijke behandeling van vreemdelingen te garanderen en hen per direct vrij te laten. Lees de volledige brief hier.

 

9 juli 2019: NJCM presenteert NGO-rapportage aan het VN-Mensenrechtencomité

Op 1 en 2 juli vond de Nederlandse sessie bij het VN-Mensenrechtencomité in Genève plaats. Een vertegenwoordiger van het NJCM was hierbij aanwezig om de gezamenlijke NGO-rapportage te presenteren.

Het VN-Mensenrechtencomité ondervroeg het Koninkrijk der Nederlanden over de naleving van het Internationale Verdrag inzake Burgerrechten en Politieke Rechten. Het toezichthoudende Comité baseerde zijn vragen onder andere op rapporten van het Koninkrijk, het College van de Rechten van de Mens en NGO’s, waaronder het door het NJCM gecoördineerde gezamenlijke rapport.

NJCM’s vertegenwoordiger Lianneke den Toom, die meeschreef aan de NGO-rapportage, vertelde het Comité over de impact van de aardbevingen in Groningen op mensenrechten van de bewoners en over het gebrek aan actie van de Nederlandse overheid omtrent stateloosheid. Voor het Meldpunt Vreemdelingendetentie is op dit moment niet duidelijk te herkennen of er tijdens deze vergadering ook sprake met betrekking tot vreemdelingendetentie (en bejegening tijdens detentie) was.

Op 18 juli zal het Comité zijn bevindingen over de naleving van burgerrechten en politieke rechten in het Koninkrijk presenteren. Hierbij zal het Comité concrete aanbevelingen doen aan het Koninkrijk om de implementatie van het verdrag te verbeteren. Wij van het Meldpunt kijken er naar uit te lezen wat de specifieke aanbevelingen met betrekking tot vreemdelingendetentie zijn.

 

28 juni 2019: Brief van Coalitie Geen Kind in de Cel aan de Tweede Kamer

Een coalitie van Amnesty International, Defence for Children, Stichting INLIA, Kerk in Actie, Stichting Kinderpostzegels Nederland, Stichting LOS, UNICEF Nederland en VluchtelingenWerk Nederland, heeft op 28 juni een brief aan de tweede kamer geschreven, in afwachting van hun Algemeen Overleg (AO) Vreemdelingen-en Asielbeleid,waarin ze een aantal suggesties geven met betrekking tot de bewaring van kinderen in vreemdelingendetentie. Deze suggesties zijn met specifieke aandacht voor (a) de duur van de detentie (b) alternatieven (c) de wijze van uitzetting en (d) de discrepantie die dreigt te ontstaan voor toepassing van dwangmaatregelen bij kinderen in de Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring.

De Coalitie Geen Kind in de Cel is zeer bezorgd over het feit dat alleenstaande kinderen lange tijd gedetineerd worden. De langere detentieduur wordt door de voormalige staatssecretaris gerechtvaardigd omdat de terugkeer van kinderen, die bij voorbeeld naar het Verenigd Koninkrijk willen reizen, zorgvuldig georganiseerd moet worden. De Coalitie Geen Kind in de Cel begrijpt deze verklaring niet. Voor deze alleenstaande kinderen wordt direct overgegaan tot inbewaringstelling en worden alternatieven voor de detentie niet geprobeerd. Bovendien was de Coalitie Geen Kind in de Cel blij dat de voormalige staatssecretaris aangaf dat zeven dagen per week bezoek mogelijk is in de GGV, dit volgt uit bevindingen van Defence for Children en het Meldpunt dat dit eerder niet was toegelaten. Inmiddels gaat de Coalitie er van uit dat het personeel  in de GGV instructies heeft gekregen dat bezoek zeven dagen per week mogelijk is. Overigens verzoekt de Coalitie de overheid te onderzoeken of er alternatieven voor bewaring beschikbaar zijn en concreet te onderbouwen waarom die alternatieven in een individueel geval niet gevonden zijn. De Coalitie beschrijft ook de vreselijke manier waarop kinderen en gezinnen vroeg in de ochtend worden opgepakt, waardoor vooral kinderen getraumatiseerd worden, hiervan eisen zij verandering. Ten laatste maakt de Coalitie de aanbeveling dat in de Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring het onderscheid wordt opgeheven van kinderen onder de twaalf jaar en kinderen die ouder zijn dan twaalf jaar met het oog op het toepassen van dwangmaatregelen. Ook bepleitten ze vast te leggen dat dwangmaatregelen aan geen enkel kind opgelegd mogen worden.

 

6 jun 2019: Gezamenlijke NGO-rapportage voor Nederlandse sessie bij VN Mensenrechtencomité

Het NJCM (Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten) heeft aan de hand van input van verschillende organisaties, waaronder Stichting LOS en het Meldpunt, een rapportage geschreven voor het VN Mensenrechtencomité. Dit rapportage bevat opmerkingen, zorgen en vragen met betrekking tot het Vijfde Periodiek Rapport van het Koninkrijk der Nederlanden (met betrekking tot het IVBPR: internationaal verdrag inzake burgerrechten en politieke rechten). Het Meldpunt Vreemdelingendetentie was in het bijzonder betrokken van artikelen 9 en 10 (vreemdelingendetentie en behandeling van vreemdelingen in detentie).

Op 1 en 2 juli vindt de Nederlandse sessie in Genève plaats en het NJCM zal daar ook een presentatie houden om het toezichthoudende comité verder te informeren.

 

15 apr 2019: Nationale ombudsman start vervolgonderzoek naar vreemdelingenbewaring

De website van de Nationale ombudsman berichtte op 15 april 2019 dat de nationale ombudsman een vervolgonderzoek zou starten. In een rapport van 2012 over vreemdelingenbewaring concludeerde de Nationale ombudsman dat vreemdelingenbewaring onvoldoende fungeert als uiterste middel (ultimum remedium) en dat vreemdelingen in vreemdelingenbewaring verblijven onder een niet passend regime. Dit regime doet namelijk geen recht aan het bestuursrechtelijke karakter van vreemdelingenbewaring.

Lees het nieuwsbericht hier.

 

11 apr 2019: Brief aan de Tweede Kamer naar aanleiding van het crisisweekend in Detentiecentrum Rotterdam

Samen met Amnesty International, Vluchtelingwerk Nederland en Dokters van de Wereld schreven wij een brief aan de Tweede Kamer. In de brief wordt ondermeer opgeroepen tot een grondig en onafhankelijk onderzoek naar onrust in januari en aanscherping van de kwetsbaarheidtoets.

 “Alle ingeslotenen verbleven tenminste drie dagen lang, 23 uur per dag ingesloten op cel. In de dagen daarna bleven de celdeuren eerst nog ongeveer 20 uur per dag op slot.
Ook de directie zelf heeft aangegeven dat men zich bij het opleggen van maatregelen om de agressie van de onruststokers tegen te gaan niet aan de protocollen heeft gehouden.”
Tijdens de lock-down werd een grote groep – veelal kwetsbare- mensen gestraft voor de agressie van een minderheid. Collectief straffen is in strijd met artikel 51, vijfde lid, van de Pbw. Dat artikel bepaalt dat een gedetineerde niet kan worden gestraft voor feiten waarvoor hij niet verantwoordelijk is te houden.
Gevangenisdirecteuren en dus ook de directeur van een detentiecentrum voor vreemdelingen hebben verregaande bevoegdheden bij het opleggen van orde- of strafmaatregelen of het gebruiken van geweld. Na de lock-down hebben  zeker 18 mensen een klacht in gediend bij de Commissie van Toezicht. De Commissie heeft de proportionaliteit en de noodzakelijkheid van de maatregel echt niet getoetst. De Inspectie Justitie en Veiligheid heeft – voor zover wij weten – geen onderzoek gedaan. In een zeer gesloten setting – zoals vreemdelingendetentie – dient sprake te zijn van grondig en onafhankelijk toezicht op impactvolle maatregelen zoals deze. Toezicht kan informatie opleveren die kan worden gebruikt om herhaling van problemen te voorkomen.”…

Lees de hele brief hier

 

1 apr 2019: Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring in behandeling bij de Eerste Kamer

De Eerste Kamercommissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) heeft op 1 april 2019 het nader voorlopig verslag (EK, E) uitgebracht en wacht op de nadere memorie van antwoord.

 

12 februari 2019: De deskundigen bijeenkomst over Wet Terugkeer en Vreemdelingendetentie vond plaats.

(Uit de vorige nieuwsbrief ): Helaas waren wij van het Meldpunt niet uitgenodigd om te spreken tijdens de bijeenkomst. Wel waren bij de bijeenkomst: Amnesty International, de Nationale Ombudsman, Defence for Children, Dienst Terugkeer en Vertrek, de burgemeester van Weert, de Directeur van Detentiecentrum Rotterdam en Zeist, de Voorzitter van de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken en mevrouw Rebergen als advocaat gespecialiseerd in vreemdelingenzaken.

Voorafgaand aan de bijeenkomst hebben wij samen met Amnesty International en Dokters van de Wereld een notitie geschreven met onze zorgen over het wetsvoorstel. De belangrijkste punten zijn terug gekomen tijdens de bijeenkomst. Dit zijn: het beheersregime, isolatie en de beklagprocedure.

Video van de deskundigenbijeenkomst op 12 februari 2019 (1 uur en 50 min.)https://www.youtube.com/watch?v=NYjckfVCISM&feature=youtu.be

Woordelijke verslag van de deskundigenbijeenkomst https://www.eerstekamer.nl/behandeling/20190319/verslag_van_een

 

11 dec 2018: Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring in behandeling bij de Eerste Kamer

Sinds 2015 ligt er een wetsvoorstel klaar die vreemdelingenbewaring een bestuursrechtelijk karakter zou geven, namelijk de Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring. Wij hebben samen met Dokters van de Wereld en Amnesty International een brief geschreven aan de Eerste Kamer leden om aandacht te vragen voor de punten die wat ons betreft zorgelijk zijn. Daarbij hebben wij een notitie gevoegd: Notitie ‘een ongezonde wet’ 11 december 2018

De Eerste Kamercommissie voor Immigratie & Asiel / JBZ-Raad (I&A/JBZ) heeft op 13 december 2018 de memorie van antwoord ontvangen.

Het lid Strik (GroenLinks) heeft op 18 december 2018 aangegeven graag voor de inbreng voor het nader voorlopig verslag deskundigen uit te willen nodigen die toelichting zouden kunnen geven op dit wetsvoorstel. De commissie bespreekt op 15 januari 2019 welke deskundigen en/of organisaties de leden voor deze bijeenkomst uit zouden willen nodigen.

 

19 juni 2018: Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring aangenomen door de Tweede Kamer

Sinds 2015 ligt er een wetsvoorstel klaar die vreemdelingenbewaring een bestuursrechtelijk karakter zou geven, namelijk de Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring. Drie jaar later, op dinsdag 19 juni 2018, is er eindelijk over dit wetsvoorstel gestemd. De wet is door de Tweede Kamer aangenomen. Hieraan voorafgaand zijn er verschillende moties en amendementen ingediend, zoals:

  • Het afschaffen van visitatie: verworpen
  • De raadsman op de hoogte stellen van een plaatsing in isolatie: aangenomen
  • Geen kinderen in vreemdelingendetentie: verworpen

Een overzicht van alle ingediende amendementen en moties en de uitslag van de stemmingen vindt u hier

Een overzicht van onze standpunten mbt de stemmingen vindt u hier.

 

8 juni 2018: Aanbevelingen wetgevingsoverleg Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring

Op 11 juni 2018 wordt het wetsvoorstel Wet terugkeer en vreemdelingenbewaring in de Tweede Kamer besproken. Dit wetsvoorstel moet de huidige Penitentiaire Beginselenwet vervangen. In het wetsvoorstel staan regels en faciliteiten voor vreemdelingendetentie beschreven. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie maakt zich zorgen over het wetsvoorstel en doet via een brief de volgende aanbevelingen:

  • Het ‘prisonlike’ regime moet worden afgeschaft
  • Het beheersregime moet niet worden ingevoerd
  • Schrap isolatie als disciplinaire maatregel
  • Schrap de mogelijkheid tot visitatie
  • Voer ruime mogelijkheden in om te klagen over alle detentieomstandigheden
  • Breid de bezoekuren uit
  • Vreemdelingen in detentie moeten recht hebben op een zinvolle dagbesteding
  • Stel een kwetsbaarheidstoets in
  • Herhaalde detentie mag enkel in uitzonderlijke situaties worden toegepast en de maximale detentieduur mag nooit de 18 maanden overschrijden

 

31 maart 2018: Visitaties binnen de vreemdelingenbewaring

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie heeft met een WOB-verzoek de nieuwste cijfers over visitatie binnen vreemdelingenbewaring ontvangen. Het gaat om het aantal visitaties over de jaren 2012 tot en met 2017. De cijfers geven ons antwoorden die niet stroken met informatie verkregen vanuit het Meldpunt Vreemdelingendetentie: de geregistreerde visitatiecijfers zijn onjuist.

Lees het volledige rapport met de nieuwste visitatiecijfers hier.

 

31 maart 2018: Isoleercelplaatsingen in grensdetentie Schiphol

In grensdetentie mogen geen disciplinaire maatregelen opgelegd worden. Dit betekent dat isoleercelplaatsing enkel op basis van een ordemaatregel kan worden toegepast. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie ondervindt echter dat deze ordemaatregel ook wordt
ingezet in situaties waarin dit niet noodzakelijk en buiten proportioneel is.

Lees hier het volledige rapport over de isoleercelplaatsing in Schiphol.

 

30 maart 2018: Kabinet presenteert integrale migratieagenda

”Het kabinet geeft invulling aan de integrale aanpak door middel van een agenda met 6 samenhangende pijlers. De pijlers richten zich op het voorkomen van irreguliere migratie, het versterken van opvang en bescherming in de regio, het vormgeven van een solidair en solide asielstelsel binnen de Europese Unie en Nederland, minder illegaliteit en meer terugkeer, het bevorderen van legale migratieroutes, en het stimuleren van integratie en participatie. De agenda draagt bij aan het kabinetsstreven naar een menswaardig en effectief migratiebeleid.

Daarvoor is het van belang dat in ieder geval de bestaande (wettelijke) mogelijkheden voor bewaring niet (verder) worden ingeperkt en waar nodig worden verruimd.”

 

23 maart 2018: Brief aan de Tweede Kamercommissie van Justitie en Veiligheid

Op woensdag 28 maart stond er een Algemeen Overleg gepland van de Tweede Kamercommissie van Justitie en Veiligheid over Opvang, Terugkeer en Vreemdelingenbewaring. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie doet via een brief een aantal aanbevelingen. Middels deze brief vraagt het meldpunt om de punten mee te nemen in het algemeen overleg van 28 maart 2018.

De volgende aanbevelingen worden gedaan:

  • Het beheersregime moet worden afgeschaft.
  • Geboeid vervoer mag alleen in uiterst noodzakelijke situaties met schriftelijke motivatie.
  • Herhaalde detentie mag enkel in uitzonderlijke situaties worden toegepast en de maximale detentieduur mag nooit de 18 maanden overschrijden.
  • De termijn voor het indienen van klachten moet worden verlengd en de behandelduur moet worden ingekort.
  • Schrap de mogelijkheid tot visitatie.
  • Schrap isolatie als disciplinaire (straf)maatregel in vreemdelingenbewaring.
  • Isolatie als ordemaatregel moet alleen in uiterst noodzakelijke gevallen worden ingezet.

 

21 maart 2018: Antwoord Kamervragen Jasper van Dijk SP

Op 21 maart heeft de regering alle vragen van Jasper van Dijk over het bericht dat mensen zonder verblijfsvergunning in Nederland te lang worden opgesloten in detentiecentra behandeld. De vragen inclusief de beantwoording kunt u hier vinden.

 

20 maart 2018: Reactie staatssecretaris op aanbevelingen en conclusies uit rapporten van Amnesty International

De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid heeft naar aanleiding van een verzoek van de vaste commissie een reactie gegeven op de twee rapporten van Amnesty International: ‘het recht op vrijheid’ en ‘geen cellen en handboeien!’. De staatssecretaris gaat in op de conclusies en aanbevelingen van beide rapporten.

 

23 februari 2018: Infographic Meldpunt Vreemdelingendetentie 2017

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie heeft een infographic van 2017. In deze infographic staat een overzicht van verschillende onderwerpen waar het Meldpunt zich in 2017 mee heeft bezig gehouden en waar het Meldpunt de vreemdelingen mee geholpen heeft. https://meldpuntvreemdelingendetentie.nl/infographic-2017/

 

22 februari 2018: Kamervragen naar aanleiding van rapporten Amnesty International

Op 22 februari zijn er naar aanleiding van de uitkomsten van de rapporten van Amnesty International Kamervragen gesteld door Jasper van Dijk van de SP. Hij stelt hier in totaal 17 vragen met betrekking tot vreemdelingendetentie en de conclusies van de rapporten van Amnesty International.

 

20 februari 2018: Rapporten Amnesty International

Het opsluiten van vreemdelingen staat volgens Amnesty International nog steeds op gespannen voet met de mensrechten. Die conclusie trekt Amnesty International op basis van twee onderzoeksrapporten:‘Het recht op vrijheid. Vreemdelingendetentie:het ultimum remedium-beginsel’ en’Geen cellen en Handboeien! Het beginsel van minimale beperkingen in het regime van vreemdelingendetentie’. Amnesty concludeert dat het regime onnodig streng is. Voor de twee rapporten spraken onderzoekers van Amnesty International met het Meldpunt Vreemdelingendetentie over de detentieomstandigheden van de vreemdelingen.

 

13 december 2017: De Nationale ombudsman: onaanvaardbaar oponthoud

De Nationale Ombudsman heeft in een rapport gesteld dat gedetineerden vaak te lang moeten  wachten in een cel in een gerechtsgebouw. Gedetineerden zitten regelmatig langer dan zes uur in de ophoudkamer te wachten tot ze opgeroepen worden en krijgen tijdens dit wachten weinig tot geen informatie over de duur van het wachten. Het Meldpunt Vreemdelingendetentie heeft ook meldingen gekregen over de duur van het wachten in de gerechtsgebouwen. Daar vertelden enkele bellers dat ze in een cel worden geplaatst met andere gedetineerden die mogelijk gedetineerd waren op straftitel. Dit gaf een onveilig gevoel. De kale cel zonder raam en met betonnen bank wordt beschouwd als een isoleercel. Het is er regelmatig te koud en er is geen mogelijkheid om te roken of te luchten.

 

29 november 2017: British Medical Association (BMA): Health and human rights in immigration detention

De landelijk vereniging van artsen in het Verenigd Koninkrijk (BMA) hebben een interessante rapport uitgebracht over de gezondheid van vreemdelingen in detentie. In dit rapport doen zij onder andere aanbevelingen omtrent gezondheidszorg in vreemdelingenbewaring.

 

09 november 2017: Myria: terugkeer, detentie en verwijdering van vreemdelingen in België

Myria, het federaal migratiecentrum van België, heeft een rapport geschreven over de terugkeer, detentie en verwijdering van vreemdelingen in België. In dit rapport doet zij enkele aanbevelingen omtrent terugkeer, detentie en verwijdering van vreemdelingen in België.

 

12 oktober 2017: Antwoorden op WOB-verzoek over herhaalde detentie en straf- en ordemaatregelen binnen vreemdelingendetentie

Het Meldpunt Vreemdelingendetentie doet onderzoek naar herhaalde detentie en straf- en ordemaatregelen binnen detentie. De onderzoekers Poonam Bharatsingh en Ruben Timmerman hebben een WOB-verzoek ingediend op 12 mei 2017. U kunt de antwoorden hier lezen.

 

26 september 2017: Reactie op het Inspectie rapport over de brand in DC Rotterdam

Naar aanleiding van ons rapport van 7 september 2016 over de brand in detentiecentrum Rotterdam, heeft de Inspectie Veiligheid en Justitie een onderzoek gedaan naar het verloop van de brand. Op 28 augustus heeft de Inspectie VenJ een rapport hierover uitgebracht. Wij hebben samen met Amnesty International en Dokters van de Wereld een schriftelijke reactie op dit rapport gegeven. Lees onze brief hier.

 

28 augustus 2017: Rapport van de Inspectie Veiligheid en Justitie over de brand in detentiecentrum Rotterdam.

“Op 25 mei 2016 vindt in het detentiecentrum Rotterdam (DCR) een celbrand plaats. Bij deze brand vallen geen slachtoffers. De Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ) ziet in eerste instantie geen aanleiding om een onderzoek naar het incident in te stellen. Naar aanleiding van een rapport van Amnesty International, het Meldpunt Vreemdelingendetentie van de Stichting Landelijk Ongedocumenteerden Steunpunt (LOS) en Dokters van de Wereld over de gang van zaken rondom de brand en tegenstrijdige signalen over de gebeurtenissen bij de brand, besluit de Inspectie op 27 september 2016 alsnog om een eigenstandig onderzoek in te stellen.”

 

14 juli 2017: Recommendations on draft codifying instrument Administrative Detention of Migrants by the Council of Europe

The European Committee on Legal Co-operation of the Council of Europe wrote a draft codifying instrument to offer a coherent and clear set of international rules on the conditions of administrative detention of migrants. They have asked a written consultation on their draft instrument. The Meldpunt Vreemdelingendetentie has given the following recommendations:

  • Migrants should not be restrained (by handcuffs, anklecuffs, or body belts) during periods of transport
  • The use of isolation or solitary confinement as a disciplinary sanction should be altogether abolished within administrative detention for migrants
  • States should adopt specific measures to reduce and/or abolish cases of repeated detention of migrants where repatriation was unsuccessful during the first period of detention
  • Migrants should be allowed a sufficient amount of time to deliberate about and draft complaints. In particular, we recommend that migrants receive a minimum period of 14 days to submit formal complaints to the complaint body.
  • Complaints submitted by migrants should be processed within a reasonable period of time, and without undue delays. In particular, we recommend that formal complaints must be processed within a maximum period of 30 days.

Read our full comment here

Read the draft codifying instrument here

 

23 november 2016: Rondleiding detentiecentrum Rotterdam.

Vanuit Stichting ROS is er een rondleiding in het Detentiecentrum van Rotterdam georganiseerd. Met verschillende organisaties hebben wij grote delen van het detentiecentrum bekeken. Het was een prettige ontmoeting met veel gelegenheid voor vragen. Wij zijn blij om te zien dat het detentiecentrum vooruitloopt op de nieuwe wet en al een aantal verruimingen heeft toegepast, zoals interne vrijheden. Zo zagen wij dat de deuren tussen activiteitenruimtes gewoon open stonden en ook de luchtplaats vrij toegankelijk was. Er is ons verteld dat er een humanere lijn is ingezet. Dit geeft hoop voor de toekomst.

 

15 november 2016: Rondleiding Gesloten Gezinsvoorziening.

Het Meldpunt is met de coalitie Geen Kind in de Cel voor een rondleiding in de Gesloten Gezinsvoorziening geweest. Het Meldpunt was aangenaam verrast over de omstandigheden van de GGv. Een bijzonder prettige omgeving, ondanks de muur. Er was een open gesprek waarin gedachtes over het beleid en de praktische omstandigheden vrijuit gedeeld konden worden. Hoewel vreemdelingendetentie altijd een ingrijpende gebeurtenis is, zijn wij blij dat de omstandigheden -met name voor gezinnen met kinderen- verbeteren.

 

8 september 2016:Lessen Schipholbrand in de wind geslagen

Lees hier het volledige rapport Brand in het detentiecentrum Rotterdam

Nederlandse centra voor vreemdelingendetentie hebben nauwelijks lessen geleerd van de dodelijke Schipholbrand van elf jaar geleden. Dat concluderen Amnesty International, Stichting LOS en Dokters van de Wereld in het vandaag verschenen rapport Brand in het detentiecentrum Rotterdam. Afgelopen mei was er brand in het vreemdelingendetentiecentrum in Rotterdam. Het optreden tegen die brand en de nazorg voor de gevangenen vertoonden ernstige gebreken, zo blijkt uit het rapport. Mensen zijn later dan nodig uit hun cel bevrijd, in ieder geval vijf mensen werden naar aanleiding van de brand voor straf in een isoleercel opgesloten, geweldsgebruik door personeel is niet onderzocht, meerdere mensen werden ontkleed en gevisiteerd en er is waarschijnlijk onvoldoende rekening gehouden met de kwetsbaarheid van degene die de brand heeft veroorzaakt.

De Inspectie Veiligheid en Justitie heeft geen onderzoek naar de brand ingesteld. Daarom dringen de organisaties er bij staatssecretaris Dijkhoff van Veiligheid en Justitie op aan de gang van zaken rondom de brand alsnog te onderzoeken. De organisaties pleiten onder meer voor betere screening om vreemdelingendetentie van kwetsbare personen te voorkomen, afschaffing van plaatsing in isoleercellen als straf, adequate opvang en nazorg in geval van calamiteiten, afschaffing van visitatie, centrale celdeurontgrendeling in geval van calamiteiten en gedegen onderzoek bij incidenten waarbij door het personeel geweld is gebruikt.

Aanleiding voor het onderzoek
Bij de brand op 25 mei 2016 in het vreemdelingendetentiecentrum in Rotterdam vielen geen slachtoffers, maar de brand was voor veel gevangenen een traumatische ervaring. Velen van hen belden de dagen erna met het Meldpunt Vreemdelingendetentie van Stichting Los. Het waren verontrustende telefoontjes, die de voor dit rapport samenwerkende organisaties ertoe aanzetten onderzoek te doen naar wat er die 25ste mei precies gebeurd is.

De brand
De brand in het Rotterdamse detentiecentrum ontstond toen een gedetineerde vreemdeling zijn matras in brand stak. Er zaten 47 migranten op zijn afdeling, waarvan een deel in paniek raakte toen na het uitbreken van de brand de celdeuren niet meteen werden opengemaakt.

‘Ik had gehoord over de Schipholbrand en was bang dat ons hetzelfde zou overkomen. We zagen de bewakers langslopen, maar ze deden de celdeuren niet open. We bonsden op de deuren en riepen “Jullie laten ons hier toch niet stikken?” Een bewaker deed het luikje van onze cel open waardoor er nog meer rook de cel binnendrong.’

-Gedetineerde A (inmiddels uitgezet naar Congo)

Normen Onderzoeksraad voor Veiligheid niet nageleefd
Tijdens en na de brand ging er een hoop mis in het detentiecentrum. Zo werden deuren niet centraal ontgrendeld, waardoor de migranten pas konden ontsnappen toen de brandweer hen één voor één bevrijdde. De migranten brachten bij een temperatuur van 8 graden, onvoldoende warm gekleed, lange tijd door op een luchtplaats. Ze kregen daar geen dekens, eten en drinken.

Ook was er na de brand, voor zover wij konden nagaan,geen nazorg voor de migranten. Zij kregen geen psychosociale bijstand. Ten minste vijf mannen, onder wie degene die de brand veroorzaakte, werden zelfs in een isoleercel geplaatst, wat een extra traumatiserende ervaring is. Het personeel gebruikte tegen enkelen van hen geweld. Dat leidde niet tot een melding of onderzoek. Bovendien werden zij voordat zij in een isoleercel werden geplaatst gevisiteerd (ontkleed en lichamelijk onderzocht), terwijl die mensonterende methode volgens de staatssecretaris alleen nog in zeer uitzonderijke situaties en zeker niet standaard zou worden toegepast.

‘Ze brachten me geboeid naar de isoleercel en vroegen of ik wilde meewerken. Ik begreep het niet. Meewerken waaraan? Daarna werd ik bij mijn benen vastgepakt en op mijn buik op de grond gedrukt. De bewaker boog mijn benen zodat mijn hielen op mijn billen drukten. Ik hoorde een knak in mijn rug. Daarna moest ik mijn handen onder mijn buik doen en werd mijn onderbroek uitgetrokken. Ik schaamde me, er stonden twee vrouwelijke bewakers bij. Die konden mij naakt zien.’

De heer C tijdens een telefoongesprek met een medewerker van het Meldpunt Vreemdelingendetentie, 17 juni 2016

Dit alles laat zien dat de heldere normen diede Onderzoeksraad voor Veiligheid in haar rapport naar aanleiding van de Schipholbrand heeft gesteld, niet zijn nageleefd.

Vreemdelingendetentie
Nederland sluit ieder jaar duizenden vreemdelingen op in een gevangenis. Niet omdat ze een strafbaar feit hebben gepleegd, maar omdat ze wachten op behandeling van hun asielverzoek of op uitzetting. Vreemdelingendetentie mag alleen worden toegepast als het niet anders kan en alle minder ingrijpende mogelijkheden zijn uitgeput. De samenwerkende organisaties hebben meermaals geconstateerd dat vreemdelingendetentie in Nederland nog steeds niet alleen wordt toegepast als laatste redmiddel.

Aanbevelingen
Amnesty International, Stichting LOS en Dokters van de Wereld roepen de staatssecretaris op:

  • Stel een onderzoek in naar de gang van zaken rond de brand.
  • Implementeer de aanbevelingen van de Onderzoeksraad voor Veiligheid uit het rapport Brand cellencomplex Schiphol-Oost.
  • Voorkom vreemdelingendetentie door gebruikmaking van alternatieven voor detentie
  • Voorkom in alle gevallen detentie van kwetsbare vreemdelingen.
  • Zorg voor centrale ontgrendeling van celdeuren in geval van nood.
  • Schaf opsluiting in een isoleercel als strafmaatregel af.
  • Schaf visitatie af.
  • Zorg voor de slachtoffers van de brand in Rotterdam.

Het rapport
Amnesty International, Stichting LOS en Dokters van de Wereld baseerden hun rapport op berichten uit de media, verklaringen van elf gedetineerde migranten, en medische gegevens en dossierstukken van het detentiecentrum over de gedetineerden. Het rapport is op 7 september gestuurd naar de staatssecretaris, de Vaste Kamercommissie, de Inspectie Veiligheid en Justitie, Commissie van Toezicht bij het Detentiecentrum Rotterdam en de Onderzoeksraad voor Veiligheid.

Lees het rapport Brand in het detentiecentrum Rotterdam

 

25 april 2016: Lancering van het rapport Opsluiten of beschermen? Kwetsbare mensen in vreemdelingendetentie van Amnesty International en Dokters van de Wereld en Het Meldpunt Vreemdelingendetentie.

 

18 maart 2016: Het Ministerie van Veiligheid en Justitie heeft de Rapportage Vreemdelingenketen van de periode januari – december 2015 uitgebracht.

Lees de rapportage hier.

 

14 januari 2016: Amnesty International is bezig met een onderzoek naar mensenrechten van migranten tijdens en ná hun terugkeer naar hun land van herkomst. Elk jaar keren vele migranten terug naar hun land van herkomst, omdat ze geen Nederlandse asielstatus hebben gekregen. Soms worden ze hierdoor gedwongen door de Nederlandse autoriteiten. Voor hun onderzoek is Amnesty geïnteresseerd  naar de ervaringen van mensen die gedwongen zijn teruggekeerd. Niet alleen in het uitzetcentrum en tijdens de vlucht, maar ook na aankomst in het land van herkomst.

Heeft u persoonlijke ervaring met gedwongen terugkeer, en wilt u uw verhaal met Amnesty International delen? Laat dan hier uw naam en telefoonnummer achter, zodat we u terug kunnen bellen. Hartelijk dank voor uw medewerking!

 

16 juni 2015: Op maandag 15 juni kwam bij ons een melding binnen dat een ongedocumenteerde zich van het leven had beroofd in Detentiecentrum Rotterdam. Het Meldpunt is geschokt en wenst alle betrokken veel sterkte toe.

Met regelmaat vertellen ingeslotenen ons hoe zwaar hun verblijf in detentie hen valt en dat suïcide soms de enige uitweg lijkt. Het laat zien dat een plotselinge inbewaringstelling en onzekerheid over de duur en eventuele uitzetting een zware tol eisen op de geestelijke gezondheid van ongedocumenteerden. Het Meldpunt roept de staatssecretaris van Veiligheid en Justitie op vreemdelingendetentie humaner te maken en de ongedocumenteerden meer uitzicht te geven op een menswaardig bestaan.

 

6 maart 2015: Tijdens het Algemeen Overleg (AO) van 5 maart met staatssecretaris Fred Teeven is visitatie in vreemdelingendetentie besproken. Visitatie is al jaren een doorn in het oog van het Meldpunt Vreemdelingendetentie. De staatssecretaris berichtte dat vanaf nu naast de detentiecentra in Rotterdam en Zeist, ook het detentiecentrum in Schiphol over een bodyscan beschikt. De noodzaak om te visiteren is daarmee binnen vreemdelingendetentie verdwenen. Het Meldpunt blijft signaleren in hoeverre visitatie daadwerkelijk alleen nog als uiterlijk middel wordt toegepast.

 

3 maart 2015: Samen met Amnesty International en Dokters van de Wereld heeft het Meldpunt Vreemdelingendetentie onderzoek gedaan naar isolatieplaatsingen in vreemdelingendetentie. Jaarlijks worden honderden vreemdelingen geïsoleerd met mogelijk grote gezondheidsproblemen als gevolg.