Nieuwsbrief 1 jarig bestaan Meldpunt

Nieuwsbrief 1 Jarig bestaan Meldpunt

1 JAAR MELDPUNT VREEMDELINGENDETENTIE!

 

Sinds de start van het meldpunt vorige jaar zijn er al bijna 100 meldingenbinnengekomen. Vaak bevatten deze meldingen meerdere klachten. De drie belangrijkste thema’s waarover geklaagd wordt zijn de medische zorg, de bejegening door het personeel en de mogelijkheden tot contact met de buitenwereld.

 

  1. De stand van zaken

 

Over de medische zorg kwamen 26 meldingen binnen. Er wordt voornamelijk geklaagd over de gebrekkige toegang tot de benodigde (specialistische) zorg.

Zo kwam er een klacht binnen van een man in detentie met een aandoening aan zijn kaak. Hij moet hiervoor door een kaakchirurg in het ziekenhuis geholpen worden. Na veler verzoek kon hij na een maand een tandarts bezoeken, maar deze kon niets voor hem doen omdat hij een kaakchirurg in het ziekenhuis nodig heeft zoals al meerdere malen door zijn familie was aangegeven. Uiteindelijk heeft hij een kaakchirurg in een privé-kliniek kunnen bezoeken, maar ook deze kon hem niet verder helpen omdat er apparatuur uit het ziekenhuis nodig is. Inmiddels is de man vrijgekomen, maar nog steeds niet geholpen aan zijn kaak.

 

Daarnaast kwamen er in totaal 22 klachten binnen over de bejegening door het personeel in detentie. Er wordt meerdere malen aangegeven dat men zich niet serieus genomen voelt. Een aantal mensen geeft zelfs aan het gevoel te hebben getreiterd te worden door het personeel bijvoorbeeld in het niet doorgeven van berichten. Er kwam een melding binnen van een man in detentie die bedreigd was door een van de bewakers, deze zou dingen gezegd hebben als “ik pak je nog wel”. De advocaat van deze man is nog bezig met de zaak.

 

Ook kwamen er 16 klachten binnen over de belemmeringen in het contact met de buitenwereld. Zo wordt er geklaagd over een gebrek aan privacy tijdens de bezoekuren en de afstand tot de detentie centra voor familie na overplaatsing. Een mevrouw diende een klacht in over een misgelopen bezoekuur, nadat er foutief gemeld was dat haar partner overgeplaatst was. Na meerdere keren op en neer gebeld te hebben bleek haar partner nog wel in het detentiecentra aanwezig te zijn maar werd hij de volgende dag overgeplaatst. Zij zijn gecompenseerd met een extra bezoekuur in het nieuwe centrum.

 

Verder kwamen er meldingen binnen over onder andere de omstandigheden op de cel, plaatsing in afzonderingscellen, gebrek aan respons na het indienen van een klacht en gebruik van onder andere koppelriem, handboeien en broekstok bij vervoer.

 

  1. Recent verschenen documentatie over vreemdelingendetentie

 

Eind 2010 zijn er verschillende rapporten gepubliceerd over de vreemdelingendetentie in Nederland. Hierin wordt kritiek geuit op ondermeer de toepassing van vreemdelingendetentie en de omstandigheden in de centra. In januari publiceerden Vluchtelingenwerk en UNHCR een rapport over verlengde grensdetentie, hierin concludeerde zij ondermeer dat asielzoekers daar vaak langer dan de maximale termijn van zes weken zitten.

Klik op de titels voor een korte samenvatting en meer rapporten

 

 

  1. Relevante rechtspraak

 

Wanneer er meldingen bij het Meldpunt Vreemdelingendetentie binnenkomen, wordt waar mogelijk een klacht ingediend bij de Commissie van Toezicht of een ander bevoegd rechtsorgaan. Een greep uit een aantal recente uitspraken.

 

Oplegging disciplinaire straf na plaatsing in afzondering onterecht

Bij het meldpunt kwam een klacht binnen over een man die na een suïcidedreiging in een afzonderingscel geplaatst werd. Deze cel zou echter niet geschikt zijn voor mensen in een dergelijke toestand. De man heeft in de afzonderingscel de sprinkler gesaboteerd, waarna hij in een strafcel is geplaatst. Dit zou onrechtmatig zijn, omdat het voorkomt uit het eerste.

In een uitspraak van de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming is deze klacht deels gegrond verklaard. De disciplinaire straf wordt onrechtmatig verklaard en men besluit dat de noodzakelijkheid van scheurkleding, handboeien en broekstok bij vervoer door de directeur onvoldoende aannemelijk gemaakt zijn. De klacht wordt in zoverre grond verklaard, de klager krijgt hiervoor een tegemoetkoming. Voor zover de klacht mede is gericht tegen de omstandigheden waaronder de mededeling van de maatregel en de omstandigheden van opsluiting in de afzonderingscel ongegrond.

Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming Den Haag 10/2007/GA dd. 24 januari 2011

 

 

Geboeid vervoer naar ziekenhuis van zwangere mevrouw

Bij het meldpunt kwam een klacht binnen van een mevrouw die slechts haar gynaecoloog kon bezoeken indien zij geboeid vervoerd zou worden. Mevrouw ervaart dit als mensonwaardig en criminaliserend. De directie heeft wel afgezien van het gebruik van de broekstok maar geeft aan dat de handboeien wel toegepast zullen worden. Terwijl dit schadelijk zou kunnen zijn voor het ongeboren kind. Mevrouw weigert op deze wijze vervoerd te worden en heeft zodoende geen ziekenhuisbezoek af kunnen leggen.

De beklagcommissie acht het geboeid vervoeren onvoldoende noodzakelijk bewezen en verklaard het beklag aldus gegrond. Voor zover de klacht mede is gericht tegen het niet aanwezig mogen zijn van de man van de klaagster bij de ziekenhuisbezoeken en het niet ontvangen van de benodigde voeding voor haar zwangerschap ongegrond.

De zaak loopt momenteel nog bij de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming.

Commissie van toezicht Zeist, DZ2010/92 en 100 dd. 28 oktober 2010

 

Klacht na hongerstaking

Begin 2009 hielden ongeveer 34 vreemdelingen in het detentiecentrum Schiphol een zitstaking. Om deze staking te beëindigen werd de Landelijke Bijzondere Bijstandsverlening (LBB) ingezet en werden de vreemdelingen geboeid afgevoerd naar hun cellen. Drie van deze mannen dienden een klacht in bij de Nationale ombudsman.
Deze beoordeelde 14 december de klacht over de onderzochte gedraging van de minister van Veiligheid en Justitie gegrond ten aanzien van de inzet van de LBB, alsmede het gebruik van handboeien, wegens schending van het behoorlijkheidvereiste dat grondrechten – in dit geval het recht op onaantastbaarheid van het lichaam – worden gerespecteerd. Verder verklaart de Nationale ombudsman de klacht rondom de verblijfsomstandigheden in de observatiecel tijdens de afzondering van M. gegrond, wegens schending van het evenredigheidsvereiste. De overige beklagingen rondom onder andere het geweldgebruik door de LBB en het niet gezien zijn door de arts en technische recherche verklaard de ombudsman ongegrond.

Wel doet de Nationale ombudsman de minister de aanbeveling de directeuren van justitiële inrichtingen onder de aandacht te brengen dat wanneer hongerstakers in een observatiecel worden geplaatst, in deze cel zoveel mogelijk faciliteiten moeten worden geboden zoals in een reguliere cel (meubilair, televisie, voorwerpen op cel) en een hongerstaker andere kleding moet worden verstrekt dan scheurkleding.

Nationale ombudsman, 2010/353 dd. 14 december 2010

 

  1. Overige ontwikkelingen

 

Kamerstukken

Cijfers vreemdelingenbewaring
Naar aanleiding van het Algemeen Overleg in zake vreemdelingenbewaring 26 januari jl. stuurt Minister Leers de Tweede Kamer de door hem gehanteerde cijfers over ondermeer het vertrek uit vreemdelingenbewaring.

In heel 2010 was de verhouding aantoonbaar vertrek uit Nederland tegenover zelfstandig vertrek zonder toezicht van vreemdelingen in vreemdelingenbewaring respectievelijk 65% en 35%. Hierbij gaat het om de cijfers uit de caseload van de DT&V.

Vergaderjaar 2010-2011, Kamerstuk 19637 nr. 1395, dd. 9 februari 2011

 

Ministers: onderzoek alternatieven vreemdelingendetentie

Minister Leers maakte duidelijk dat hij actief op zoek gaat naar werkbare alternatieven voor vreemdelingendetentie (zie ook instemming motie Gesthuizen (SP)). Dat betekent ondermeer kijken naar de wijze waarop terugkeer in landen als Australië en België vorm krijgt. In die zoektocht naar alternatieven zal hij ook nagaan wat te doen en hoe om te gaan met mensen in een kwetsbare positie. De minister zegde ook toe met Amnesty en ander organisaties te gaan kijken naar de criteria die bij de detentie van vreemdelingen worden toegepast.

Staatssecreatris Teeven van Veliligheid en Justitie heeft aangegeven dat hij is begonnen met maatregelen om het bestuursrechtelijke karakter van vreemdelingendetentie meer tot uitdrukking te brengen.

AI, dd. 26.1.11

 

Antwoord op kamervragen over de notitie van Amnesty International over vreemdelingenbewaring (Spekman (PvdA) en Voordewind (CU)
In reactie op het rapport van Amnesty International benadrukt de minister dat er de afgelopen jaren zowel op het terrein van het beleid inzake vreemdelingenbewaring als de tenuitvoerlegging daarvan, wel degelijk het nodige is veranderd en verbeterd. Ook verdedigt de minister de inzet van vreemdelingenbewaring als ultimum remedium.

Alleen bij onvoldoende medewerking vanuit de vreemdeling zou over worden gegaan tot gedwongen uitzetting en dus tot de inbewaringstelling. Daarnaast benadrukt de minister het gebruikt van alternatieven zoals de vrijheidsbeperkende locaties en garantstelling. De minister concludeert dus dat vreemdelingenbewaring niet bijna standaard wordt toegepast. Tot slot geeft de minister cijfers over de bewaringsduur in 2008, 2009 en 2010.

Vergaderjaar 2010-2011, Aanhangsel handelingen nummer 1211, dd. 26 januari 2011

 

Antwoord kamervraag over bericht dat Nederland onverminderd de mensenrechten van illegale vreemdelingen blijft schenden (Schouw (D66))
Ook in deze reactie benadrukt de minister dat er de afgelopen jaren al veel verbeterd is. In reactie op het NJCM commentaar concludeert de minister nogmaals dat de vreemdelingenbewaring als ultimum remedium wordt ingezet.
Over de sobere omstandigheden in vreemdelingenbewaring zegt de minister dat het regime niet per definitie ongunstiger dan dat voor strafrechtelijk gedetineerden. Hij benadrukt hierbij dat bewaring uitzetting als doel heeft, en niet een terugkeer in de maatschappij.
Vergaderjaar 2010-2011, Aanhangsel handelingen nummer 1206, dd. 26 januari 2011
Reactie op inspectierapport ‘De tenuitvoerlegging van de vreemdelingenbewaring’
De Staatssecretaris van Veiligheid en Justitie en de Minister voor Immigratie en Asiel het Rapport ‘De tenuitvoerlegging van de vreemdelingenbewaring’ van de Inspectie voor de Sanctietoepassing (ISt)met enkele kanttekeningen, aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal aan.
De Staatssecretaris en de Minister merken op dat een aantal van de aanbevelingen al zijn opgenomen in de heroriëntatie, zoals de uitbreiding van het activiteitenprogramma en de invoering van een Juridisch loket voor de detentiecentra waar vreemdelingen op basis van artikel 59 Vreemdelingenwet 2000 in bewaring zijn gesteld. De Staatssecretaris en de Minister nemen de aanbeveling over het Juridisch Loket op landelijk niveau nog beter te profileren.
De aanbevelingen aan het DJI en de aanbevelingen rondom tussentijds transport Vreemdelingen nemen ze gedeeltelijk over. De aanbeveling rondom incidenteel begeleid en beveiligd verlof zal in verband met een herijking van het verlofbeleid worden bezien.

De Staatssecretaris en de Minister nemen de aanbeveling tot het professionaliseren van de bibliotheekvoorziening niet over. Alle andere aanbevelingen in het rapport worden overgenomen.

Vergaderjaar 2010-2011, kamerstuk 19637, nr 1364, dd. 27 oktober 2010

Zie ook kamervragen Spekman (PvdA)

 

Overigen

Kaartenactie voor gedetineerde vreemdelingen

In samenwerking met Kerk in Actie, het Humanistisch Verbond en Justitia et Pax duizenden groetenkaarten in. Deze kaarten werden vanuit het hele land verstuurd om de gedetineerde migranten een hart onder de riem te steken.

Op vrijdag 24 december, in aanwezigheid van KRO’s radio, leverden Amnesty medewerkers ruim 1500 kaarten en kindertekeningen af bij de portier van het detentiecentrum Zaandam. De andere kaarten zijn per post verstuurd naar de drie andere grote detentiecentra in Nederland: Zeist, Rotterdam en Schiphol-Oost.

KRO: Kruispunt – Wie was oma Bertha? 11 november 2010

Kruispunt schetst het portret van de bijzondere Bertha Puentes Acosta. Twintig jaar geleden verhuisde de Colombiaanse naar Nederland. Ondanks haar familie in Nederland kwam ze niet voor een verblijfsvergunning in aanmerking. Sindsdien zwerft Bertha met haar gitaar en flamengo passen over de straten.
Bertha woont ruim tien jaar in Nederland wanneer ze door de politie wordt aangehouden en naar detentiecentrum Zeist wordt gebracht. Amnesty International komt in contact met Bertha en maakt zich zorgen om haar slechte medische toestand. Kamp Zeist is niet uitgerust om goed voor Bertha te zorgen. Via Rotterdam gaat ze uiteindelijk naar het uitzetcentrum Ter Apel waar ze op 23 september 2010 overlijdt op 74-jarige leeftijd. Waarom moest Bertha opgesloten worden?
Bekijk hier de aflevering
Hierover zijn kamervragen gesteld door Spekman en Arib (PvdA)

Amnesty International: Videoreportage over vreemdelingendetentie, november 2010
Amnesty International brengt de praktijk van vreemdelingendetentie in beeld. Je hoort de ervaringen van ex-gedetineerden: zij beschrijven van binnenuit de onmenselijkheid van de Nederlandse vreemdelingendetentie.
Bekijk hier de documentaire

Voor een actueel nieuwsoverzicht zie onze website

 

Actie!

Wakes voor gedetineerde vreemdelingen

Laat de mensen in detentie zien dat je aan hun denkt en bezoek eens een wake in

  • Zestienhoven (iedere 1e zondag van de maand van 19.00u-20.00u, tel. 06-25383472)
  • Zeist (iedere 1e zondag van de maand, 16.30u, tel. 030-6920592)
  • Schiphol (iedere 2de zondag van de maand om 14.00u, dus aanstaande zondag 13 februari
    Van 9 maart tot 24 april worden er speciale Paas wakes georganiseerd, 06-30295461)

 

Telefoonkaartenactie Kamp Zeist

Gedetineerde vreemdelingen zijn grotendeels afgesloten van de buitenwereld. Naast de bezoekuurtjes is telefoneren een van de waardevolle manieren om contact te houden met familie, vrienden, maar ook met een advocaat. Het is voor de vreemdelingen van groot belang hen te kunnen bellen, een telefoonkaart is dus een zeer welkom cadeau.
De telefoonkaartenactie voor het Detentie Centrum Kamp van Zeist heeft tot half januari ruim 10.200 euro opgebracht!  Alle 620 ingesloten vreemdelingen hebben rond Kerst een telefoonkaart van 10 euro ontvangen om hun dierbaren te bellen. Ze waren hier heel erg blij mee.
Als we nog even doorsparen zouden we ook met Pasen iedereen weer een kaart cadeau kunnen doen. Doet u (weer) mee?

 

Uw bijdrage kunt u overmaken aan:

Stichting Steuncomité Asielzoekers en Vluchtelingen In Zeist (SAVIZ)

Bankrekening 7454020

Onder vermelding: telefoonkaarten

NB adresseer volledig, inclusief de woorden In Zeist, anders komt het terug.

 

De actie is een initiatief van Raden van Kerken van Zeist, Soest en Soesterberg, voor meer inlichtingen: 030-6962283