“Wij maken een realiteit mee die onzichtbaar is aan anderen. De intentie van het beleid is om ons op te sluiten en het land uit te zetten, het gaat niet om gerechtigheid hier. Je moet je voorstellen dat je opgeroepen wordt voor een gesprek. Je hebt mijlenver gereisd om hier naar toe te komen om asiel aan te vragen. En dan heb je vijftien minuten om even je verhaal te vertellen. Is dat rechtvaardig?”

Op 20 Maart was Meldpunt aanwezig bij Stilte Maakt Racisme, een afsluitend programma van de Week Tegen Racisme in Amsterdam. Samen met onderzoeksassistent Hamo Salhein van Here to Support en Roos Ykema, stichter van MiGreat, nam onze coordinator Revijara Oosterhuis deel aan een paneldiscussie over vreemdelingendetentie en gedwongen uitzettingen.

De eerste helft van het panel ging over de situatie binnen de vreemdelingendetentie. Vreemdelingenbewaring is een bestuurlijke maatregel, toch verschilt het in de realiteit weinig van een gevangenisstraf. Het detentiecentrum is een complex van kleine cellen. Urenlang zitten ingeslotenen vast achter gesloten celdeuren en vrij kunnen wandelen op de afdeling is soms een van de weinige vormen van recreatie.

“Vrijheidsontneming de grootste straf is die je kan opleggen aan mensen die een misdaad hebben gepleegd,” zegt Revijara. “En hier zitten mensen die nooit een misdaad hebben gepleegd. Wat doet dat met iemand?”

“De ervaring van opgesloten worden zonder concreet vooruitzicht op vrijlating is een trauma boven op de vele trauma’s die asielzoekers al hebben moeten doorgaan” zegt ook Hamo. “Het is iets wat je lang daarna nog met je meedraagt.”

MiGreat benadrukt ook de politieke kant van het verhaal. Mensen opsluiten en het land uitzetten is een politieke keuze. Hoe behandelt de politie vreemdelingen wanneer er niemand anders aanwezig is? Krijgen mensen wel toegang tot een goede advocaat en een eerlijke asielprocedure?

De tweede helft van de paneldiscussie gaat over gedwongen uitzettingen. Deportaties vinden plaats op gewone passagiersvluchten. MiGreat houdt flyeracties op vliegvelden en roept passagiers op in verzet te komen als ze getuige zijn van een deportatie op hun vlucht.  Als de piloot iemand toegang tot de vlucht weigert, kan een uitzetting niet plaatsvinden.

“Heeft het wel zin om in verzet te komen?” vraag iemand uit het publiek. “Wat gebeurt er na een mislukte deportatie?”

“Dat verschilt,” zegt Revijara. “Na een mislukte uitzetting plant de Dienst Terugkeer en Vertrek een nieuwe uitzetting in. Maar dit kost tijd. Minstens een week, maar vaak langer. En soms is dat net genoeg tijd voor iemand om zijn documenten op orde te krijgen en met succes asiel aan te vragen of vrij te komen.”

“Het is een complex systeem waar we mee te maken hebben”, benadrukt Revijara tot slot. “En dit systeem kunnen we op verschillende manieren bevechten. Als Meldpunt doen wij dat door de situatie in detentiecentra zichtbaar te maken aan de buitenwereld. Ook kunnen we altijd hulp gebruiken met kleding inzamelen en ingeslotenen bezoeken.”

Op de foto is Revijara Oosterhuis aan het woord.