Artikel 49.2 van de Penitentiaire beginselenwet lijkt er duidelijk over: ‘De directeur draagt zorg dat de gedetineerde in de gelegenheid wordt gesteld tot deelname aan recreatieve activiteiten, gedurende ten minste zes uren per week.’ Echter, wat wordt er verstaan onder ‘recreatieve activiteiten’ in vreemdelingendetentie? Op de gang staat een tafelvoetbal- of een pingpong tafel. Voldoet Detentiecentrum Rotterdam met die tafels dus aan de eis, als zij minstens zes uren per week de celdeuren open zetten?
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) schrijft over vreemdelingen in bewaring: ‘het wekelijkse programma [bestaat] uit onderdelen als bibliotheekbezoek, tekenen, activiteiten in de interactieve multimedia ruimte, schilderen, sport en recreatie.’ Wat voor een invulling DCR geeft aan recreatie lijkt op dit moment echter inderdaad neer te komen op het plaatsen van een paar speeltafels in een anders kale gang en het openen van de celdeuren.
Vanuit het Meldpunt is er recentelijk een klacht ingediend. De klager, een ingeslotene, las in het dagprogramma “recreatie” maar realiseerde dat op dat moment enkel de celdeuren open gezet werden. Hij is het daarom niet eens is met de interpretatie van de directie betreft ‘recreatieve activiteiten’. Ingeslotenen in vreemdelingendetentie kennen in tegenstelling tot strafrechtelijke gedetineerden geen afleiding uit scholing of arbeid. Erger nog, nu ingeslotenen van DCR, als gevolg van de corona maatregelen, tot 21 uur per dag in de cel doorbrengen, is een adequate invulling aan recreatie crucialer dan ooit.
Ook andere onderdelen van het dagprogramma schieten te kort. Toegang tot bibliotheekvoorziening is een recht van de ingeslotenen. Echter, het aanbieden van boeken achter een versleutelde afdelingskast zoals dat nu gebeurd, is niet hetzelfde als het daadwerkelijk beschikken over een bibliotheek; een ruimte waar men onder andere tot rust kan komen. Wij hebben hier al eerder een klacht over ingediend. Het is tekenend dat de directie indertijd, in het verweer tegen onze klacht, sprak over een ‘bibliotheek moment’. Het lijkt te bevestigen dat van een ‘bibliotheekbezoek’, waar de DJI zelf trots over schrijft, geen sprake is.
Ook de crearuimte en multimedia ruimte zijn al maanden gesloten. Het recht op sport, hetgeen nu tijdelijk op de luchtplaats invulling aan wordt gegeven via een aantal sporttoestellen, kent een lange wachtlijst en overlapt qua tijd met het uur recht op buitenlucht. Verder zijn de mogelijkheden tot zelf koken ook sterk ingeperkt.
Wat DCR onder recreatieve activiteiten verstaat, is in de praktijk dus erg minimaal en voldoet niet allerminst aan de eisen waar ingeslotenen recht op hebben. Het Meldpunt vindt dit zeer kwalijk is en is van mening dat zeker corona geen excuus mogen zijn voor een verdere inbreuk op de rechten en vrijheden van inzittenden.