Op 16 september bracht de Commissie van Justitie en Veiligheid van de Tweede Kamer verslag uit over de gezamenlijke inbreng voor de behandeling van het gewijzigde wetsvoorstel Wet Terugkeer en Vreemdelingenbewaring.

De meeste partijen lijken het met elkaar eens te zijn dat er verandering nodig binnen de wetgeving voor vreemdelingendetentie. Partijen als de VVD, CDA en PVV wijzen op het belang om op te kunnen treden tegen ‘overlastgevende vreemdelingen’ en vinden dat centra meer de ruimte moeten krijgen om maatregelen te nemen. Andere partijen vragen zich af waar het bestuursrechtelijke karakter naar voren komt in het wetsvoorstel en sluiten aan bij de inbreng en aanbevelingen die het Meldpunt deed in reactie op het wetsvoorstel.

Zo hebben meerdere partijen hun vraagtekens staan bij de zogeheten lockdown, waarbij ingeslotenen groepsgewijs worden gestraft voor een incident dat plaats vindt. Onder andere GroenLinks vraagt zich af of dit niet indruist tegen het bestuursrechtelijke karakter wat de regering voor ogen heeft. Daarbij kaarten zij aan dat een lockdown een inbreuk is op de rechten van ingeslotenen en risico meebrengt voor fysieke en mentale gezondheid. Deze maatregel lijkt lijnrecht in te gaan tegen de beoogde verbetering van de omstandigheden in detentiecentra.

Groen Links fractieleden benadrukken dat collectief straffen in strijd is met internationale wetgeving en wordt er getwijfeld aan de juridische juistheid van een lockdown. Ook vragen zij zich af of schaalvergroting en een tekort aan gekwalificeerd personeel heeft bijgedragen aan onrust en agressie onder ingeslotenen en of de Commissie van Toezicht de capaciteit en middelen heeft om gedegen onderzoek te doen.

De SP stelt vragen over de communicatie met de ingeslotenen over de lockdown. Uit gegevens van o.a. Meldpunt Vreemdelingendetentie hebben zij vernomen dat informatieverspreiding vaak niet zo gaat als in de wetswijziging wordt aangegeven, namelijk goed onderbouwd in begrijpelijke taal.

De PvdA fractie begrijpt dat in het uiterste geval een maatregel als een lockdown nodig is, maar vraagt zich wel af of er alternatieven zijn en of een lockdown niet sneller afgebouwd kan worden dan dat nu in de wetgeving beschreven staat. Ook de ChristenUnie heeft vragen bij de lengte en vormgeving van de lockdowns en D66 vraagt zich af of de lockdown niet meer toezicht vanuit inspecties nodig heeft en bescherming voor onschuldige ingeslotenen.

We zijn als Meldpunt blij dat verschillende partijleden onze bevindingen en adviezen en die van andere maatschappelijke organisaties hebben meegenomen tijdens de kritische vragen die zij stelden over dit nieuwe wetsvoorstel. Wij hopen dat dit tot positieve veranderingen voor ingeslotenen leidt.