Het Meldpunt houdt zich bezig met het monitoren van uitzettingen. Wegens de lockdown en reisrestricties door COVID-19 vinden er momenteel minder uitzettingen plaats. Toch ziet de Nederlandse overheid alsnog mogelijkheden om uitzettingen door te laten gaan, bijvoorbeeld de groepsuitzetting naar Nigeria waar we in december over berichtten. In de afgelopen maanden waren wij in contact met M. die hulp zocht vanwege de fouten die volgens hem zijn gemaakt toen hij in 2019 onder toezicht van de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) terugkeerde naar Libanon. 

M. komt uit Libanon. Hij was naar Nederland gekomen om asiel aan te vragen, maar dat is niet toegekend. Na het ontvangen van de afwijzing had hij ermee ingestemd om snel terug te keren naar Libanon. Hij koos daar dus zelf voor. Hij was niet uitgeprocedeerd en had er ook voor kunnen kiezen om in beroep te gaan en dat beroep af te wachten in Nederland. M. had ingestemd met terugkeer onder een aantal voorwaarden, zijn doel was om na terugkeer naar Libanon zijn familie op te halen en met hen direct naar de Verenigde Staten verder te reizen. M. was al in het bezit van een visum voor de Verenigde Staten. Hij wilde dan ook vóór vertrek uit Nederland zijn paspoort terug krijgen van DT&V, en dat is hem ook toegezegd.

Helaas heeft DT&V zich niet gehouden aan deze toezegging en zijn er – zo blijkt uit zijn verhaal – een aantal dingen misgelopen tijdens zijn uitzetting. 

Bij aankomst op Schiphol Airport is hij voor een periode van 2 uur opgesloten op een publiek toilet. M. omschrijft de ruimte als vies; “the bathroom had a really bad smell, it was not clean. There was only the window of the door but it was closed.” Ook is hem de hele dag geen eten of drinken aangeboden.

Ten tweede heeft DT&V hem naar Libanon laten gaan met zijn asieldossier in zijn bagage. Het is de verantwoordelijkheid van de DT&V om zijn bagage te controleren en hem te informeren over risico’s die hij loopt, specifiek ook risico’s met betrekking tot het meedragen van een asieldossier. Dat hebben de betrokken medewerkers van de dienst nagelaten.

Ten derde is zijn paspoort niet aan hemzelf overhandigd op Schiphol, zoals was afgesproken, maar meegegeven aan de piloot. Deze heeft het direct aan de medewerkers van de grensbewaking op het vliegveld overhandigd – waarschijnlijk op instructie van DT&V.

Bij aankomst in Libanon is M. meegenomen door de Libanese autoriteiten en 5 uur lang vastgehouden voor onderzoek. Tijdens dit onderzoek is hij uitvoerig ondervraagd over zijn asieldossier. Toen hij werd vrijgelaten zat zijn dossier niet meer in zijn bagage. In dit dossier stond ook de naam van een familielid die momenteel nog een asielzaak heeft lopen in Nederland. Dat betekent dat de autoriteiten waar dit familielid voor is gevlucht en waarvoor hij asiel heeft aangevraagd in een ander land, op welke aanvraag nog niet is beslist, op de hoogte zijn gesteld van zijn locatie. Dat is niet alleen nalatig, maar uiterst kwalijk, zegt ook M.’s advocaat.

Dat er fouten worden gemaakt door de DT&V bij uitzettingen en vrijwillige terugkeer blijkt ook uit eerdere rapporten, zoals ons rapport uit 2020 ‘Humaniteit in het terugkeerproces: Zicht op Uitzettingen’ en het rapport van Amnesty International uit 2017 ‘Uitgezet, mensenrechten in het kader van gedwongen terugkeer en vertrek’. In het rapport concludeert Amnesty International onder andere dat “informatie over de terugkeer of de overdracht naar een ander land beschikbaar en transparant [moet] zijn, zodat de vreemdeling zich werkelijk kan voorbereiden, weet wat hem te wachten staat en er op kan vertrouwen dat hij na aankomst niet voor onaangename verrassingen komt te staan”. In het geval van M. is hij onvoldoende of zelfs onjuist geïnformeerd door de DT&V, waardoor het asieldossier van M. in handen is gekomen van de autoriteiten waarvoor hij is gevlucht. Het Meldpunt heeft M. geadviseerd om samen met een advocaat een klacht in te dienen over het handelen van de DT&V.

In de Verenigde Staten is M. nooit aangekomen. Hij woont op dit moment nog in Libanon, waar hij zich niet veilig voelt. Naar de VS reizen is voor hem ook niet mogelijk want tot vandaag heeft hij zijn paspoort niet teruggekregen van de Libanese grensautoriteiten. Met de hulp van een advocaat probeert M. al sinds 2019 zijn paspoort terug te krijgen. 

Voor de monitor op uitzettingen komen wij graag in contact met mensen die zijn uitgezet. Neem hierover contact met ons op via mail, telefoon, Facebook of Whatsapp.