Een lockdown is een zeer ingrijpende punitieve maatregel, niet geschikt voor vreemdelingendetentie en moet daarom niet worden ingezet. Vreemdelingendetentie is immers een bestuursrechtelijke maatregel en behoort geen punitief karakter te hebben. Het regime in vreemdelingendetentie moet volgens het initiële wetsvoorstel juist meer afstand tot het gevangeniswezen krijgen. Sinds de Schipholbrand in 2005 is er door verschillende mensenrechten- en vluchtelingenorganisaties onderzoek gedaan naar de mensenrechtelijke aspecten van vreemdelingendetentie in Nederland.

Het bestuursrechtelijk opsluiten van mensen staat op gespannen voet met mensenrechten. Verschillende ministers en staatssecretarissen beloofden in de jaren erna het bestuursrechtelijk karakter van vreemdelingenbewaring meer te zullen benadrukken.

Maar het duurde nog tot het volgende incident – de suïcide van de Russische asielzoeker Alexander Dolmatov – voordat leden van de Tweede Kamer alsook de toenmalige staatssecretaris voor Veiligheid en Justitie, tijdens het Kamerdebat van 18 april 2013, het initiatief namen om het beleid daadwerkelijk te veranderen. ‘De menselijke maat’ moest terugkomen in het Nederlandse vreemdelingenbeleid, met name in vreemdelingendetentie. De staatssecretaris beloofde te zullen komen met plannen waarin vreemdelingendetentie niet langer onder de Penitentiaire beginselenwet zou vallen. Er zou een wet worden gemaakt die het bestuursrechtelijk karakter van vreemdelingendetentie zou benadrukken. In 2020 ligt er echter een wetsvoorstel dat hier weinig van doen heeft, is dit nu het effect van Dolmatov?

Lees de volledige brief hier.